SAULOGON sa dakbayan sa Lapu-Lapu ang “Kadaugan sa Mactan” matag Abril 27 sa tuig agi’g paghandom sa kadaugan ni Lapulapu sa “Battle of Mactan” batok sa Portuguese explorer nga si Ferdinand Magellan niadtong Abril 27, 1521.
Ang bugtong asoy niini gikan ni Antonio Pigafetta, usa ka Venetian scholar ug explorer nga kauban ni Magellan. Way asoy sa habig ni Lapulapu. Apan ang kadaugan ni Lapu-Lapu nakadasig ni David “Boy Odilao Jr. sa pagmugna sa “Bahug-Bahug sa Mactan.”
Inspirasyon sab ni sa “Magellan,” kanta ni Yoyoy Villame nga nag-ingon, “Then the battle began at dawn/ Bolos and spears versus guns and cannons/ When Magellan was hit on his neck/ He stumbled down and cried and cried/ Oh, mother, mother, I am sick/ Call the doctor very quick/ Doctor, doctor, shall I die?/ Tell my mama, do not cry.”
* * *
Mga pasiaw ang mga kanta ni Yoyoy. Usa sa iyang fans ang akong higala nga si Ed Recla nga tua na sa Estados Unidos. Usa ka higayon, ako ug si Atty. Maning Satorre Jr. gidrayban ni Ed Recla gikan sa Boston ngadto sa New York. Sa lima ka oras nga biyahe, pulos kanta ni Yoyoy ang iyang gipatokar aron di siya magduka.
Wa siya moreklamo nga naigo sa liog si Magellan. Apan dunay kanta nga nakapaiknat sa kilay sa mga konsehal sa Lapu-Lapu City. Mao kini ang nationalistic nga kanta nga “Panalo” ni Ez Mil, ang Filipino-Caucasian rapper nga si Ezekiel Miller.
Wa sila kauyon sa linya sa kanta nga nag-ingon, “Nanalo na ako nung una pa na pinugutan si Lapu sa Mactan.” Naunsa na ni? Si Lapulapu nga maoy nidaog batok kang Magellan, mao na hinuon ang napunggotan sa ulo?
* * *
Ang Panalo ni Ez Mil aduna nay kapin sa 42 ka milyon ka views sa YouTube. Pwerteng daghana na sa nakakita. Si Konsehal Janvi Dela Serna nabalaka nga magtuo unya ang mga tawo nga napunggotan gyud sa ulo si Lapu-Lapu.
Busa mipasaka siya og usa ka resolusyon sa pagkondenar sa lyrics nga morag nagbugalbugal kang Lapulapu, nag-awhag sa pag-usab niini ug nangayo’g public apology kang Ez Mil. Giaprobahan kini sa Konseho sa Lapu-Lapu.