ANG National Quincentennial Committee (NQC) dungan nga nisubo niadtong Huwebes, Marso 25, sa duha ka Quincentennial historical markers sa managlahing dapit sa Southern Leyte ug Dinagat Islands sa Mindanao.
Si Undersecretary Anthony Gerard ‘Jonji’ Gonzales sa Office of the Presidential Assistant for the Visayas maoy nirepresentar sa NQC sa pag-abli sa historical marker sa lungsod sa Hinunangan, Southern Leyte.
Sa samang adlaw, laing historical marker ang gisubhan sa Gibusong sa lalawigan sa Dinagat islands.
“People of Hinunangan, you are fortunate, for your very town was mentioned as early as 1521 through the story of the first circumnavigation of the world by Antonio Pigafetta, chronicler of the expedition,” matod ni Undersecretary Gonzales atol sa pagsubo.
Dungan sa Gibusong, Hinunangan naggiya sa Magellan-Elcano expedition sa kadagatan sa nasod, dugang ni Gonzales.
Ang maong paglawig walay kabangkaagan sa maong mga dapit nga dili makita kaniadto sa mga mapa sa kalibotan nga naa sa Uropa, dugang niya.
“But don’t be confused—this deficiency of European maps is not tantamount to non-existence of the territories of our ancestors, like Gibusong and Hinunangan. It does not also follow that the unfamiliarity of Magellan to these places meant our ancestors were nothing but savages before 1521,” matod ni Gonzales.
Apan pipila ka siglo sa wala pa moabot si Magellan, ang mga dapit sa Surigao Strait maoy unang sibilisasyon nga nagtutok sa Butuan.
Kini nakompirmar sa mga nasuwat sa Insek ug ang mga naugkat nga bililhong butang sama sa bulawan ug karaang sakyanan sa kadagatan nga gitawag og balangay, pasabot ni Usec. Gonzales.
Dugang niya nga ang Laguna Copperplate Inscription dated AD 900 maoy pruweba sa Butuan-Surigao region nga dunay koneksiyon sa Tondo, Manila ug Medang sa karong nga Java, Indonesia.
“Hinunangan and Gibusong may belong to different political units now but they share common historic space with Butuan which we need to imagine when we revisit the world of our ancestors before the Spaniards,” dugang niya.
Ang kasaysayan maoy nagpasabot sa hinungdan kon ngano nga ang duha ka dapit gidungan sa pagsubo.
Si Magellan ug mga kauban nihapit sa Suluan ug Homonhon, Guian, Eastern Samar, niadtong Marso 16, 1521.
Sa Mayo 27, ang grupo nibalik sa paglawig sa pagpangita sa Maluku Archipelago, kanhi naila nga Spice Islands.
“Because the area was not on their maps, they became to Gibusong, which is visible from Suluan and Homonhon, which from there they tracked the southward route and followed the coastline of Hinunangan,” pasabot ni Gonzales.
Samtang naglawig sa kadagatan sa Kabisay-an padung sa amihanang Mindanao, nadani ang ilang pagtan-aw sa sunog sa usa ka isla niadtong gabii sa Marso 27, 1521. Kini ang isla sa Limasawa.
Ang pagsubo sa historical markers kabahin sa 34 ka dapit sa Pilipinas nga kabahin sa rota sa Magellan-Elcano expedition ug ang 2021 Quincentennial Commemorations sa nasod.
“In reading the history of the first circumnavigation of the world, it is necessary for one to familiarize himself and herself with Philippine geography,” dugang ni Usec. Gonzales.
“It helps one imagine well how interconnected what seems to be divided. And do not forget: water connects us more than dividing us,” dason ni Usec Gonzales. (PR)