Si Rolly Paller usa ka panday-mason ug molupyo sa Barangay Bolongan, sakop sa siyudad sa Toledo. Mao ni ang iyang panginabuhi nga gusto niyang ipasigarbo sa iyang tulo ka mga anak. Sa iyang asoy nako, mga dagkong building ang iyang naapilan og trabaho sukad nga siya nakat-on sa matang sa panginabuhi. Isip lumad sa Barangay Camugaw sa lungsod sa Pinamungajan niadtong ulitawo pa siya, sayod siya kon unsa ka lisod kining maong matang sa panginabuhi basi sa kasinatian sa iyang mga kaliwat ug silingan.
Ang Pinamungajan man gud naila sab nga tinubdan sa dekalidad nga mga construction worker. Iyang gipanghinganlan nako ang mga pangalan sa building nga nakaapil siya og pasingot. May dagkong tindahan, office building ug subdivision nga nahimo nang kabahin sa iyang pagka panday-madon.
Ang maong panginabuhi nagpadayon hangtod nga siya naminyo ug nabalhin og puyo sa Toledo City. Tungod sa pandemiya, nahanaw daw aso ang maong panginabuhi. Nagnihit ang kahigayonan sa panarbaho. Dakong gutom ang gisagubang sa iyang pamilya.
Isip padre de pamilya, diskarte maoy nisud sa iyang ulo. Niadtong nagkita mi sa Barangay Don Andres Soriano, Toledo City, nasaksihan nako ang maong diskarte. Pagka layo ra sa iyang pagka panday-mason sa iyang pagpanuroy karon og linikit nga lomboy. Sa tugkaran sa tindahan nila ni Floro ug Rose, naagi si Rolly nga nagkabiba sa iyang baligya nga lomboy. “Tungod kay wala pa may foreman nga nikuha nako mao nga nangita nalang ko paagi unsaon nga mabuhi ang akong pamilya”, masulob-on nga asoy ni Rolly.
Ang lomboy maoy usa sa karaan nga paagi sa mga nagbisyo sa pagpanabako. Kauban ang tabako, likiton kini uban sa pinauga nga lomboy. Gamay ra ang iyang kita matag adlaw itandi niadtong diha pa siya sa construction. Hinuon, masaligon siya nga mabalik ra sa naandan ang tanan. Sama sa mga manindahay og sula, saging ug ubang lagutmon sa highway sa lungsod sa Barili.
Ang pandemiya alang kanila usa ka dakong babag sa pagkab-ot sa ilang mga pangandoy sa kinabuhi. Sila si Clarita Carreon, Menchie Donozo, Maris Parol, Nida Lariosa ug Carlito nisungasong ning maong matang sa panginabuhi sukad nga nagsugod ang pandemiya. Mao sab ang gisulti nako nila ni Maximina Balocos ug iyang anak nga si Onard, Marissa Oliveros ug Jonas Estrada sa Barangay Tapon sa lungsod sa Dumanjug.
Ang pagpaninda og isda daplin sa highway nahimo na nilang panginabuhi. Tungod kay kasagaran pinaslan og kuha sa baling ang ilang mga isda, nakabaton sila og suki nga kasagaran mga motorista gikan sa lagyong dapit. Mao ni ang pipila sa mga diskarte sa panginabuhi sa probinsiya ning panahon sa pandemiya.