Kon nagpuyo ka sa Barangay Talamban padung ngadto sa kabukiran, imposible kaayong wa ka makakita sa dagkong mga dumptruck nga magbahasbahas 24 oras. Kon wa kini magkarga og basura, kalagmitan nagkarga ni og mga anupog gikan sa kabukiran nga gipang-quarry.
Grabe ang mga dumptruck nga nagkarga aning mga anupog kay kon di man gani reckless mopadagan magabii, sa adlawan makamugna sila og kahuot sa trapiko ug kadaut sa panglawas tungod sa grabeng abog, labinag human sa uwan, kay magdala silag lapok gikan sa kabukiran.
Kini ra bang karsada gikan sa Talamban padung sa kabukiran, wa ni mapalapdi sukadmasukad. Nagdako ko sa Bacayan, busa nakakita ko sa kalamboan. Tinuod, dunay portions sa karsada nga gipalapdan na, apan putolputol. Unya ang pagpanaghan sa mga dumptruck ug uban pang mga sakyanan, way putolputol.
Ambot kon nganong ang pagpalapad sa karsada nahunong man. Usa ko sa naguol nga naghuna-huna sa kainutil sa kagamhanan, labina sa Department of Public Works and Highways (DPWH) nga wa makapalapad sa dan.
Ning panahuna, ambot nganong grabe ang pagpangguba sa kabukiran. Nakasaksi ko sa mga pagpang-ungad sa bukid karon nga mibalik na ko og mountain biking. Kon kaniadto sa panahon ni kanhi mayor Tomas Osmeña maihap ang mga dumptruck, karon lisod na iphon.
NANAGHAN
Midaghan ang mga dumptruck kay nanaghan man ang quarry sa kabukiran. Ipatuo nga kini land development bisan kon sa tinuod destruction. Kon land development pa na, nanurok na unta ang mga balay. Bisan tan-awon pang luna nga giguba, lisod kaayong matukoran og balay.
Akoy naguol nga nagtan-aw sa bukid nga gipangguba.
Okay ra unta tong gipangputol ang mga kahoy kay matamnan pa man. Apan kon ang usa ka dapit giungad kay sa ngan kuno sa development bisan kon ang tumong quarrying, lisod na kining ipahiuli sa kanhiay.
Maayo unta kon susihon ni sa mga awtoridad, sama sa Mines and Geosciences Bureau (MGB) ug sa mga opisyal sa Cebu City, kining mga dapit sa bukid nga gipangkuhaan og mga filling material.
NAKAGUBA
Kini ra bang mga dumptruck nga nagkarga og yuta, mao ni ang nakaguba sa mga karsada sa among dapit. Dunay portions nga nangalupyak tungod sa ilang kabug-aton. Wa kini mahitabo kaniadto kay naa man tuoy dumptrucks, apan di ingon niini ka daghan karon ug ka dagko.
Gawas sa bukid nga ilang giguba, ang mga karsada nga grabeha pang gamaya, ila usab nga giguba sa ngan kunohay sa development.
Kaming mountain bikers masakitan nga magtan-aw sa kabukiran nga gipang quarry. Kuyawan sab ming mangagi labinag ting-uwan.
Hinaut pang mahunong na intawon ning way puas nga quarry sa kabukiran kay bisan unsaon og huna-huna, nakadaut kini sa kabukiran. Kuyaw ra ba kon kini mapasagdan kay og hulga. Di huwaton nga dunay mga kinabuhi nga makalas.