NAGAPABILING dakong isyu alang sa mga Pinoy ang pagpanalipod sa atong teritoryo sa yuta man o sa kadagatan.
Mga nasud nga nalambigit sa buroka sa South China Sea gilangkuban sa Brunei, People's Republic of China, Taiwan (Republic of China), Indonesia, Malaysia, Vietnam ug Pilipinas.
Mas daghan ang mga isla nga nasakop sa Exclusive Economic Zone sa Pilipinas ang gina-interesan sa nasud China ug gitukuran na sa ilang mga estraktura ug gina-okupa na sa karon, gibutangan sa kahimanan pang depensa sa ilang kasundalohan.
Ginapatigbabaw sa mga Insik nga sila ang tag-iya sa tibuok South China Sea base sa ilang pag-angkon sa nautical nine-dash line. Apan sumala sa International Arbitral Ruling nga gipagawas niadtong 2016, walay kamatuoran ug walay basehan ang pag-angkon sa China diin ang hukom mipabor sa atong nasud. Apan basura alang sa mga Tsino ang maong hukom ug wala nila ginarespeto.
Padayon ang paggamit sa China og kusog ug gina-okupa ang mga isla sa Spratly, (Kalayaan Island Group) nga ilang gihinganlan nga Nansha, ang Pag-asa Island, (Thitu) nga ilang gitawag nga Zhongyee ug ang Panatag Shoal (Scarborough) nga ilang gitawag nga Huangyan.
Ang presensiya sa mga Tsino kanunay sa mga dapit ug nagahulga ug ginaabog palayo ang mga sakop sa kasundalohan nga nagapatrolya sa mga nasangpit nga mga dapit.
Mahinumdoman nga kapin 200 ka mga barko sa China ang nakita nga nagparada sa kadagatan unang semana sa Marso sa nakalabay nga bulan.
Siyam sa mga senador diin kasagaran kanila mga sakop sa oposisyon sa administrasyon ni President Rodrigo Duterte ang mipasa og resolusyon pagkondena sa kalihukan sa China sa atong teritoryo, gipangunahan ni Franklin Drilon, Ralph Recto, Leila de Lima, Risa Hontiveros, Francis Pangilinan, Grace Poe, Joel Villanueva ug Richard Gordon.
May basehan ang resolusyon sa mga senador nga panalipdan ang atong teritoryo nga bisan dili abunda sa mga minerales nga arang kapanginabuhian apan sa ngalan nga propedad sa mga Pinoy, dili angay angkunon o sikwaton sa uban.
Ang sugyot ni Armed Forces of the Philippines Chief of Staff Gen. Cirilito Sobejana, tukuran og mga estraktura ang maong mga isla aron pagpalig-on sa atong pag-angkon nga sakop pa sa atong nasud ang mga dapit, maayo nga lakang o panghunahuna.
Apan ang mga panghunahuna sa mga oposisyon nga mga senador daw nakulangan sa suporta sa katawhan tungod kay nasagulan man og hunahuna sa politika.
Gani man, ang tubag sa China sa mga aksiyon nga gipakita sa pagkondena kanila pinaagi kang Wang Wanbin, Chinese foreign Ministry spokesperson nagpahimangno nga undangon na sa Pilipinas ang mga aksiyon nga magkadugang sa tensiyon ug pagsugnod sa kalibog.
Itahan na lang ba nato kining mga isla ngadto sa China tungod mas gamhanan sila a sa atua?
Atong mahinumdoman nga misulti baya si President Digong ug gisuportahan sa duha ka mga senador ang iyang pahayag nga dili niya iisa ang puti nga flag nga magtimailhan sa pagtahan sa kabahin sa atong teritoryo ngadto sa China. Apan kon kulang ta sa aksiyon, basin magmata na lang ta nga dugang mga estraktura sa China mobarog na sa maong mga dapit ug wala nay atua.