SAMTANG nagbangutan ang kalibutan sa nagkataas sa ihap sa namatay ug natakdan sa Covid-19, may nibutho na sab nga hadla sa seguridad: ang giyera tali sa Israel ug Palestine.
Mora'g nabungog na kita'g paminaw sa balitang giyera sa Tunga-tungang Sidlakan (Middle East) nga mora'g walay katapusan. Bisan ang Bibliya nagsulat sa giyera sa piniling katawhan sa Diyos sa Israel sa iyang mga silingang nasud.
Sama sa Pilipinas nahimong koloniya sa dagkong higanteng nasud ang Israel sama sa Roma sa niaging sobra 2,000 ka katuigan. Apan niadtong 1948, pagkahuman sa ikaduhang giyera sa kalibutan diin sobra 3-milyon ka Jews ang gipamatay ni Adolf Hitler sa Germany, nahimugso ang State of Israel.
Daghan nang bangi ang ilang nahiagian, kadaghanan niini ang away sa teritoryo tali sa mga Palestino (nga mga Arabong Muslim) ug sa mga kasikbit niining nasud sama sa Jordan, Syria ug Egypt.
Niadtong 1967, niulbo ang gitawag nga Six-day War diin nailog sa Israel ang Golan Heights, West Bank ug ang Sinai Peninsula. Apan karong bag-o lang medyo niulbo og samot ang tensiyon didtong dapita. Matud pa ni Yuliya Talmazan, manunulat sa London sa iyang kulom sa The Examiner nga nibutho ang away niadtong tunga-tungang bahin sa Abril 2021 sa pagsugod sa Sagradong bulan sa Ramadan sa Muslim. Gibabagan sa mga sundalong Israeli ang Damascus Gate sa amihanang bahin sa "Jerusalem's walled Old City" diin magkatapok ang mga Muslim human sa ilang panggabiing pag-ampo sa Al-Asqa Mosque. Libuan ang nasuko ug naghimo’g mabangis nga protesta sa maong palisiya sa Israel ug ilang gisulong ang mga pulis nga nagbantay sa barikada.
Gawas niini, aduna say usa ka kaso nga buruka sa yuta sa may Sheikh Jarrah diin posible nga ma-demolish ang panimalay sa upat ka pamilyang Palestino nga giangkon sa Jewish settlers. Kining duha ka bangi nakapasuko kaayo sa Palestinian militant group nga Hamas nga maoy naghupot sa Gaza Strip ug nagbahad nga mobalos ngadto sa Israel. Tuod man sugod niadtong Mayo 10, nagpaulan og sobra 1,000 ka missiles ang Hamas ngadto sa Jerusalem.
Isip balos, nagpahigayon sab og "air attack" ang Israel sa Gaza nga may 2-milyon nga residente. Ug pag-abot sa Mayo 13, nisulod na ang mga tanke de guerra sa Israel sa Gaza samtang nagpaulan og dugang missiles ang Hamas.
Ang duha ka kampo sa Israel ug Palestine nag-iyahay og balita sa danyos nga resulta sa pag-atake nga nadamay ang mga sibilyan. Busa si Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu nagmando na og "all-out war" batok sa Hamas nga mao kuno ang nag-una’g pabuto og missile sa Jerusalem. Ingon pa niya nga sulod sa 24 oras mosulod ang iyang kasundalohan sa mga gikabangiang teriroryo sa Gaza Strip ug dili na kini moatras pa bisan kon adunay buhatong "peace talks" ang US ug United Nations. Sori na lang daw sa mga sibilyang Palestino nga mapagan kay mas unahon niya ang kaseguradohan sa iyang nasud. Mao na ba kaha kini ang mitsa sa ikatulong giyera sa kalibutan? Kini kaha ang atong West Philippine Sea?