Aron madali, nakahukom ko nga mosakay og electric bike human makapamahaw sa merkado sa Inayawan gahapon. Sa gawas sa merkado, naglaray ang mga e-bike ug trisikad. Giduol nako ang driver nga nagmontar sa iyang e-bike. Sa iyang atbang naay usa nga nag-una sa linya, apan batan-ong babaye man ang nag-drive.
Apan matod sa driver nga akong giduol, adto ko sakay sa e-bike nga gidrayban sa dalaga. Aw, mao ba? Nagtuo man gud ko nga pasahero to nga nagpaabot sa driver. Way daghang langas, niduol ko sa dalaga ug iya dayon kong gisuna kon para asa ko. Siya gyud diay ang driver.
Siya si Mariel Espiritu, 18 anyos. Samtang nagbiyahe mi, wa nako palabya ang pagdayeg sa talagsaong kugi nga iyang gibuhat. Babayeng buhat apan nangako sa trabaho para sa mga lalake. “Pobre man gud mi kaayo, Sir. Unya pandemiya pa gyud. Manuroy ra og isda ang pangita sa akong amahan. Mao nga nisud ko ning maong matang sa panginabuhi. Tulo ka semana nako nga namasahero human makapangutang niining e-bike,” paambit ni Mariel, ikaduha gikan sa kinamagulangan sa upat ka magsuon.
Ako nga naminaw sa iyang tubag sa akong mga pangutana, nibati og talagsaon nga garbo nga ning bahina sa Sugbo may batan-on nga sama kang Mariel nga nakigbisog batok sa kawad-on. Bag-o lang gitapos ni Mariel ang Grade 12 sa Inayawan National High School. Karon nangandam na siya aron magpa-enrol sa first year college. Ug ang desisyon nga mag-drive og e-bike, tulo ka semana na ang nakalabay, naapil sa plano aron masustinihan ang iyang pagtungtung sa kolehiyo.
Ang subra sa iyang idata matag adlaw, iyang tigumon alang sa pag-eskwela. “Gusto unta ko nga mag-nursing, unya mahal man,” paambit ni Mariel. Mao nga ako siyang gitambagan nga mangita na lang og laing kurso nga ganahan sab niya. Ang pagka maestra maoy iyang gustong ipuli sa kursong nursing.
Kana. Ako siyang gidaygan. Unya mokuha siya og entrance exams sa mga unibersidad o kolehiyo nga iya sa gobyerno aron makalikay sa dagkong bayranan. Mas bintaha pa gyud nga mahimo siya scholar, nga maoy gusto nakong ihangyo sa atong mabuot nga tigbasa, basin naa moy ideya niini alang sa maayong ugma ni Mariel ug sa iyang pamilya.
Ang tanan nakong gisugyot positibo niyang giandam. Mas nasibot ko ning bahina sa among kukabildo samtang nag-drive siya sa iyang e-bike. Kana bitaw’ng maglaum ka nga maoy itubag unya man gyud ang nigawas sa iyang baba, sanglit para man sa iyang kaayohan ang akong gipaambit kaniya. Sa laktod gawas nga kugihan, buotan ug matinahuron kining dalaga nga taga Sitio Isla Verde sa Barangay Inayawan, Cebu City.
Sa paghiabot nako sa akong destinasyon, nagpadayon ang among tabi. Iyaha ko nga gisuginlan nga kaniadto pa diay siya naanad niining pag-drive og e-bike. Extrador siya sa e-bike sa iyang magulang kon way klase. Mao diay nga sa akong obserbasyon, hanas ug maantigo momaneho.