UNANG magtiayon. Bana: “Di na nako kaya. Magbuwag ta.” Asawa: “O sigi. Magbuwag ta. Imong puti. Akong dekolor.” Sus, naglaba ra diay ang magtiayon.
Ikaduhang magtiayon. Bana ngadto ni kumare: “Mare, hinay gyud si kumpare kay duha ray inyong anak. Kami ni kumare nimo unom na.” Asawa ngadto ni kumare: “Sus, mare, kon nagsalig lang ko ni kumpare nimo, di gyud moabot og unom ang among anak.”
Ikatulong magtiayon. Bana: “Magbuwag na man gyud ta, magtunga ta sa atong upat ka anak. Ako si Junior ug si Inday, ang kamanghuran.” Asawa: “Ngiga nimo no, ang di pa gyud nimo anak maoy imong gipili.”
Daghang mga kaminyuon nga nabungkag. Ug daghang mga magtiayon nga nag-antos lang sa hilom kay nagapos sa talikala sa usa ka kaminyuon nga way kalipay. Mao nga daghang nipaluyo sa paghimong legal sa diborsiyo dinhi sa Pilipinas. Sa usa ka survey sa Social Weather Stations (SWS) sa 2014, 60 porsyento sa mga respondents uyon sa legalization sa divorce, 29 porsyento ang supak, onse porsyento ang undecided.
Usa ka taho sa 2011 sa CBCP News sa Catholic Bishops’ Conference of the Philippines nag-ingon nga nisaka og 40 porsyento ang mga kaso sa pag-anular sa kaminyuon sa Pilipinas ug labing menos 22 ka kaso ang gipasaka matag adlaw.
Ang samang taho nag-ingon nga 82 porsyento sa nipasaka og pag-anular sa kaminyuon adunay mga anak. Ang 59 porsyento kanila adunay usa o duha ka anak, 22 porsyento dunay tulo o upat ka anak ug uno porsyento ang dunay lima o unom ka anak.
Ubos sa Family Code of the Philippines, taas ug makuti ang proseso sa pagpaanular sa kaminyuon. Apan mahimo kining dali ug sayon kon mapasar sa Kongreso ang balaudnon nga magtugot sa absolute divorce sa Pilipinas.
Sa pagkakaron, ang Pilipinas ug ang Vatican ra ang mga estado sa tibuok kalibotan nga way diborsiyo. Wa kinahanglana ang diborsiyo sa Vatican kay kadaghanan sa nagpuyo didto mga pari ug mga madre, pulos ulitawo ug dalaga.
Si Albay Rep. Edcel Lagman, usa sa mga niduso sa absolute divorce bill, niingon nga hayan mapasar kini sa third and final reading sa 18th Congress. Iyang gipasalig nga way “drive thru divorce” kay igo lang ibalik ang diborsiyo nga gipatuman sa Pilipinas sa wa pa ang mga Espanyol, sa American colonial period ug sa Japanese occupation.
Ubos sa balaudnon, ang mga grounds sa absolute divorce maglakip sa mga grounds alang sa legal separation, annulment of marriage ug nullification of marriage based on psychological incapacity ubos sa Family Code of the Philippines. Ilakip usab ang mga hinungdan nga motumaw human sa kasal.
Laing grounds sa divorce mao ang separation in fact o panagbuwag sa magtiayon sa labing menos lima ka tuig sa pagpasaka sa petition for absolute divorce, kon ang usa sa magtiayon moagi og gender reassignment surgery o mausab ang iyang sex ngadto sa lain sama sa lalake nga mahimong babaye ug babaye nga mahimong lalake.
Dugang grounds sa absolute divorce mao ang irreconcilable marital differences, domestic or marital abuse, valid foreign divorce secured nga makiha sa kapikas nga langyaw o kapikas nga Pilipino ug kon ang kaminyuon gideklarar nga nulo sa usa ka recognized religious tribunal. (edbarrita@gmail.com)