TULO ka mga lungsod sa lalawigan sa Sugbo ang mga kandidato nga mahimong bag-ong siyudad. Mao kini ang mga lungsod sa Balamban sa kasadpang bahin sa lalawigan ug Consolacion ug Liloan sa amihanang sidlakan.
Dunay siyam ka mga siyudad ang probinsya sa Sugbo. Ang Cebu City ug ang bridge cities sa Mandaue ug Lapu-Lapu nga gikonektar sa duha sa taytayan ug ang mga syudad sa Talisay, Naga, Carcar, Toledo, Danao ug Bogo.
Unsa man ang mga rekisito aron mahimong syudad ang usa ka lungsod? Ang Republic Act (RA) No. 9009, nga nag-amendar sa Section 450, RA No. 7160 (Local Government Code of 1991), nag-ingon nga ang usa ka lungsod o pundok sa mga barangay mahimong i-convert ngadto sa usa ka syudad kon ang local average income niini niabot og P100 milyunes sa miaging duha ka nagsunod nga tuig.
Dugang rikisito mao nga ang maong lungsod adunay contiguous territory nga labing menos usa ka gatos kilometros kwadrado (100 square kilometers) o kaha populasyon nga labing menos 150,000 ka mga tawo.
Ang buot ipasabot sa contiguous territory mao nga nagdikit o nagsikbit ang teritoryo o mga barangay. Wa kinahanglana ang rikisito sa land area ug sa contiguous territory kon ang gihimong syudad naglangkob sa duha o kapin pa ka mga isla.
Si Rep. Pablo John Garcia (Cebu, third district) mipasaka niadtong 2019 sa House Bill 1574 nga mag-convert sa Balamban ngadto sa usa ka sIyudad.
Matod niya ang Balamban adunay land area nga 333.56 square kilometers. Wa niya hisguti ang income ug populasyon sa Balamban.
Samtang si Rep. Vincent Franco “Duke” Frasco (Cebu, fifth district) nipasaka sa House Bill 5031 alang sa pag-convert sa Liloan ngadto sa usa ka syudad. Ang Liloan adunay land area nga 52.1 square kilometers apan ang populasyon niini sa 2020 Census niabot og 153,197 ka mga tawo. Wa hisguti ang income sa maong lungsod.
Apan wa pay balaudnon nga gipasaka alang sa pag-convert sa Consolacion ngadto sa usa ka syuad. Ang gituki karon sa mga opisyales sa maong lungsod mao ang recount sa ilang populasyon nga wa makaabot sa 150,000 sumala sa 2020 Census.
Di makatuo si Consolacion Vice Mayor Teresa “Nene” Alegado nga 148,012 lang ang populasyon sa iyang lungsod sa 2020 Census kay niabot na kini og 135,000 sa 2015. Sa pahayag sa local government unit sa Consolacion, makuha nila ang income requirement apan di nila makuha ang land area.
Busa, gikinahanglan ang recount sa populasyon isip rekisito nga mahimo silang siyudad. Matod ni Alegado, imposible nga mokunhod ang populasyon sa pito nila ka mga barangay sa Cabangahan, Cansaga, Nangka, Pitogo, Poblacion Occidental, Tugbongan ug Tolotolo–mao nga kinahanglan ang recount. edbarrita@gmail.com.