MORAG duol na sa kamatuoran ang akong mga pangagpas sa nangagi nako nga mga lindog nga si Davao City Mayor Sara Duterte-Carpio, anak ni Presidente Digong Duterte, modagan sa Mayo 9, 2022 pagka presidendente o di ba bise president bisan pa sa iyang mga pangulipas nga dili siya modagan sa sunod nga piliay.
Dinhi gyud sa Sugbo, ang sentro sa nasud, gihimo ang dakong drama sa panagtagbo sa imaging semana nila ni Mayor Sara, nga taga South, ug kanhi senador Bongbong Marcos (BBM), nga taga North. Ang ilang panagtagbo nakadugang sa pagtuoo sa kadaghanan nga modagan si Mayor Sara sa sunod piliay. Hugpong ng Pagbabago (HnP) ang partido ni Mayor Sara, nga ang kadaghanan sa mga kandidato-lokal sa Mindanao midagan ubos sa HnP.
Si Mayor Sara wa makauyon sa lakang sa PDP-Laban Cusi wing, nga gi-endorso siya sa nga modagan pagka-presidente samtang ang iyang amahan ang giduso nga modagan pagka-bise presidente. Nagpasidaan na si Mayor Sara nga usa ra nila sa Duterte ang modagan sa sunod nga piliay. Nag-una nga nagpalutaw si Mayor Sara sa iyang ngalan nga modagan pagka-presidente sa sunod tuig apan iya kini gibakwi dayon.
Nag-una nga miduso si BBM sa iyang kandidato ra pagka-presidente sa unang semana ning buwan sa Oktubre, nga walay kandidato pagka-bise president ingon man kandidato sa pagkasenador. Si BBM nagpasabot na nga dili siya makig-atbang sa mga Duterte sa sunod nga piliay.
Tungod kay nakauna man og duso si BBM sa iyang certificate of candidacy (CoC) pagka presidente, ang mahitabo ani nga modagan na lang si Mayor Sara pagka bise-presidente ni BBM. Bisan di sila kauban og partido apan sa karon nga system, mahimo ra man nga magkowales ang ilang isig ka-partido. Si BBM midagan ubos sa Kilusang Bagong Lipunan (KBL), ang partido sa iyang amahan, kanhi presidente Ferdinand Sr., niadtong panahon sa martial law.
Sa interbyo sa media, miingon si Mayor Sara nga motabang siya sa kandidatora ni BBM pagka-presidente.
Dihang gipangutana siya kon modagan ba siya nga bise president ni BBM, igo ra siya miingon nga wala sila maghisgot ni BBM diha nga bahin. Kining tanan nga drama sa klase sa atong pulitika karon maklaro ni unya ig-abot sa Nobembre 15, ang katapusan nga adlaw sa substitution sa mga kandidato.
Kadtong dako og pagtuo nga modagan pagka bise presidente si Senador Bong Go, hikalimti na lang ang inyong damgo kay kutob ra na siya sa Nobembre 15 sama ni Senador Bato dela Rosa, nga misumitir sa CoC pagka presidente. Si Senador Go maoy mipuli ni Presidente Duterte nga miduso sa CoC pagka bise presidente ubos sa PDP-Laban Cusi Wing. Si Senador Dela Rosa gituhoan nga maoy pulihan unya ni Mayor Sara kon modayon siya og dagan pagka-presidente.
Kining multi-party system sa atong piliay maoy hinungdan nga na barato ang atong sistema sa pamulitika, nga bisan kinsa na lang mahimo nga moduso sa iyang kandidatora. Mora og giyagayagaan lang ning maong probisyon sa atong Batakang Balaod.