Garcia: Balu mu ala na, ati yu pa pala! (You thought it’s already gone, but it’s still there!)

"ING pamikaluguran mengaring matibe kabulasan;

Ing ulaga niti malagad ababalu anggang mabating na iti.”

-- Charles Caleb Colton

"Agyang ding pekamatalik a mikaluguran e la makatagun karing sari-sariling libing.”

-- Kehlog Albran

"Nung atin mang datang a aldo a e ta na miyabe,

Isalikut mu ku king pusu mu, magdatun ku karing alang-angga.”

-- A.A. Milne

"Ing kenawan ning ating kakaluguran malyaring mabating,

dapot aliwa itang mikametung na ka.”

-- Seneca

"Detang luluguran at ababating tamu misusuglung la

kapamiltan ding pisi ding pusu papunta king alang kapupusan.”

-- Terri Guillemets

"Ampat ing malapit a kakaluguran e ta piyadyang lakwan na katamu,

Kapirasu ning pusu tamu maspak yang alang-angga.”

-- Chris Lumpkin

"E agyang ing kamatayan mismu agyu na lang pikawani ding tune mikaluguran.”

-- St. John Cassian

"Ing pangabating ning kakaluguran ya pin ing pekamasakit dili karing kayalan.”

-- Publilius Syrus

"E mu balu nung ninu ing pekamaulaga keka

nung e mu potang tutwanan na lang mabating keka.”

-- Mahatma Gandhi

***

Malambat neng e papakit i Kevin. Sablang balu ku mete ne keng pangbaril ketang binatilyung alang lunus a siping ming bale. E ku pa akalingwan ing akbung a dindam ku kaybat keng inatsanan butil ding bini at abyas a parati kung sasadya king panyatang na balang abak keng bubungan mi nung nu ku batak-batak, atsat-atsat at pulapulandit.

Kabud-abud nakadwang kaybat ku king sumangid a tuknangan king sumangid balen -- ikit keng silip-silip keng bubungan ning bale mi anti keng sadya. Aisip kung keraklan aliwa ya ita i Kevin -- ing pati-pating melumo migdatun keng bubungan mi kabang makisulu ya kareng sese ming ayup karing mangabalag a butil a kakanan ding maka-awlang ayup.

Nandin abak kabang tatando ku keng awang pabatso keng babo bubungan nung nu ku magsane, pepalto ne naman at silip-silip yang bala marine o bala tatakut uling pota datang ne naman ing alang-lunus a memaril kaya kanita. Ing tanda king kayli nang bitis ati yu pa at ing bitis na namang wanan pile ya pala inya tikul-tikul ya neng lalakad yang manibsiban kareng balag-balag a butil bini at abyas.

Ing pangayala ning metung a sese mengari yang pasilip king pakamalang miwale o kakalugurang mete. I Kevin metung yang pati-pating kapilan ya pa ikit at akayabe at ung penandit ing daratang ya, dapot pagmalunan na ing kayang saguling pangabating. Makananu pa kaya nung metung yang matalik a kakaluguran ing miwale o mete?

Mapilang aldo pa ing pangayangu na bye ning metung ming kakaluguran dapot kekami neng pagmalunan. Akayabe mi ya kanita pang bayu keng sibul. Kayanak-anakan mi pa misulu-sulu na kami king dakal a bage, panaun at lugud anting mikakapatad. Ngana ping sasabing maralas: “Mikakapatad tamu, pare.”

Maplas ing pamaglako na uling alang pamun at asna kabigla inya sa’t balamu e ya antita kasaguling akalingwan. Makanyan man, ing kamatutwanan, ing bye keti king yatu tutung saguli nung iyambing king tune bye—ing bye alang-angga. Sukat tamung e kakalingwan ita.

Pangsaguli man ing bye keti king yatu at balamu nung memun ne ing metung a pakamalan—e na kayu mikit pasibayu. Mengari king pamaglako nang Kevin sinaguli at pamagbalik nang pasibayu, ing memun a kakaluguran malyari yang akit pang pasibayu king sumangid bye. Bala mu ala na yu, dapot ati yu pa.

***

Dake Talabaldugan:

mipakalawat (pangdiwa) kinalawat, mikalawat e sasaryan o e binalak. English – gripped or held tight on something or someone unintentionally or unexpectedly for whatever cause or reason. Alimbawa king pamangamit: “Keng bilis nang magpapulandit saken Anding mipakalawat ya keng awang i Uling inya mebaklas ya wala.”

mipakembut (pangdiwa) kinembut, mikembut e sasaryan o e binalak. English – swayed, shaked one’s hips, twitched or shook muscles unintentionally or unexpectedly for whatever cause or reason. Alimbawa king pamangamit: “Asna kasaya kasi ing tigtigan inya agyang ala namang terakan mipakembut ya ing dalaginding at mengapatuki la reng anggang kayang kasiping.”

mipakending (pangdiwa) kinending, mikending e sasaryan o e binalak. English – swayed, shaked one’s hips repeatedly, flirtingly and slowly unintentionally or unexpectedly for whatever cause or reason. Alimbawa king pamangamit: “Kasyas na pamo tikdo at lakad Bobung kaybat inyang mekarandam yang paratang a magturutut bigla yang mipakending inmya asno katula deng manakit.”

mipakera (pangdiwa) kinera, mikerang e sasaryan o e binalak. English – laid or lied down unintentionally or unexpectedly for whatever cause or reason. Alimbawa king pamangamit: “Mipakera ya rugu ing lalaking makipamalut at map namu e ya melumud inyang digpa ya keng asikan.”

mipaket (pangdiwa) kinet o kininis, menget o menginis e sasaryan o alang balak. English – bit something or someone unintentionally or unexpectedly for whatever cause or reason. Alimbawa king pamangamit: “Ikit ne ing mepalaris a asu ning dalagang malagu kaybat mipaket yang labi keng takut na keng milyari.”

***

Sadyang gawi at amanu da reng Kapampangan

Miparanun la reng mag-bibingka at mag-putu-bumbung ngening banwang iti. Mekad uli ning sakit a makayawa mayayampat ne at uling deng tau keraklan mengabakuna na la. Bali magbawi la reng memalen keng kabyayan da at buri dang misaplala la migit pa keng sadya.

Deng magbibingka at mag-putu bumbung ngeni singkanyaman la at maglutu lang miyayaliwang sangkap bang mikayayaliwa lang lasa o flavors. Pati kulul o kule babage da keng usu king panaun ayti.

Makanyan man, uli ning dakal at maragul a pamagbayu keng pamagbibingka mekad ing sadyang gawi makalingwan na at e na la kalupa deng sadyang balu tamung bibingka, putu lasung, kutsinta, putu bumbung at nanu-nanu pang kapangan a balu tamu kanita.

***

Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph