“ING pamisip ding tibubus kung talasuyu magsantung la Kanaku,
ing bye da makasuku Kanaku, at manikwa lang maragul a kasapatan
at ligayang mipanaslag karelang tunggal-tunggal at mipagsalita la dikil Kanaku.
Karelang parating susuyu at sasamba Kanaku king pamalsinta,
pagkalub Ku karela ing pamisanak nung makananu lang miras Kanaku.
Kapamilatan ning pakalulu Ku karela, Aku, makatuknang karing pusu ra,
lalasakan ku kapamilatan ning maslag a sulugi ing dalundum a misapwak king kelambelwan.”
-- Dalit ning Kakataskatasang Panginwan Dangka 10, Sunis 9–11
(The Song of God, Chapter 10: Verse 9-11)
“Para king ninuman a sasamban na Ku, susuku na ngan ing sablang daraptan na Kanaku at layun makatagulaling Kanakung alang pangalili, makasuglung king kasuywang makatagulaling at parating migunam-gunam Kanaku, a tintun na na ing isip na Kanaku, O anak nang Prita, para kaya Aku ing mabilis a talapangabus king laut ning beytan at kamatayan.
Ituntun me ya kabud ing isip mu Kanaku, ing Kakataskatasang Pangatau ning Punbatala, at isuglung mu ing sablang katalinwan Kanaku. Kanita mye kang parati lub Ku, alang pamikakunu.”
-- Dalit ning Kakataskatasang Panginwan Dangka 12, Sunis 8
(The Song of God, Chapter 12: Verse 8)
***
E ya kabud panamdam at salita ing lugud at ing sanu mang lugud mangaylangan katumbas a gawa labis migit king panamdam at amanu. Maralas kasi ing sasabyan mu “kaluguran da ka!” dapot makananu katutu iti at nung tutu man makananu matikdi iti?
Balang mipalsinta at malsinta manayang kapalit ning kayang pamalsinta. Likas mu ing katutwang ita. Makanyan man, deng makalabwad a mesabing malsinta–ing buri dang kapalit ning pagkalub dang pamalsinta–sinta pin kaya iti?–makalabwad mu namang kauryan ning sinta. Agpang iti king makalabwad a katawan inya pane makalabwad mu namang bage ing panayan nang kapalit nung ipagkalub ne ing “pusu” na.
Gamusan me gulut bang kanita gamusan na ka mu naman gulut. Nung ali—mibata kang mangamus dili mu keng sarili mung gatal. Patas mu naman pin ita. Dapot ing kutang naman—sinta pin kaya ita? Ay, ali!
Ing tune sinta e manayang kapalit. Pagkalub na ning tune malsinta ing mabilug a pusu na, mabilug a isip na at mabilug nang kaladwa. Mekad sabyan mu e malyari ing antita keti king yatu uling deng sablang malsinta buri da palsintan la mu naman at nung nanu ing pagkalub da keka buri da suklyan mung anti o migit pa king pagkalub da keka. Mu pin, keng makalabwad a katutwan ita.
Ing tune lugud o lugud ning Ginu at lugud ning talasuyu na alang panayang sukli o kapalit. Mikalugud la uling maligaya lang magkalub king balang metung tune lugud—tune sinta. Marayu iti king awsan mung lugud keti king yatu a dusuldit manenayang sukli.
Ing tune lugud a mamilatan king Kakataskatasang Ginu at ding talasuyu na mengari king kaul o karing mikakaul a mipalsinta. Maligaya lang kakaul e uli namu ning maligaya lang ating kakaul karela nung e agnan itang malilyari. Maligaya lang magkalub ligaya king palsintan da at ing palsintan anti mu naman kanita.
Iti ing mibansagang kasuywang makatagulaling king Ginu. Iti e mu kabud panamdam, nung e makasamut kaniti ing kimut o galo alang patugut bang apaligaya ya ing Kakataskatasang Palsinta. Ing lugud ayti alang wakas o kapupusan at alang angga.
Ing tune lulugud ligaya na ing apapaligaya ne ing kaluguran na. Ita mu ing bye na.
***
Dake Talabaldugan:
mikukurakul (pangdiwa) makakurakul, malyari nang kurakul, makapagkurakul; makagalo asna kagalo; makagaligatsu na. English – able to move very excitedly. Alimbawa king pamangamit: “Sadya asne kamalamarine ing bayu ming kapagaral dapot ngeni mikukurakul ne agyang keng arap ning talaturu mi.”
mikukural (pangdiwa) mikukulung keng kural, adwa o migit pang sese a makakulung miyayabe king metung a kural. English – sharing the same sty or pen. Alimbawa king pamangamit: “Den mung para-pareung babi ilang malyaring abe-abe mikukural.”
mikukuran (pangdiwa) midaratuk, milululan keng metung a kuran; milupa la kuran. English – sharing the same clay pot; things contained in a single clay pot; having the same kind of clay pot. Alimbawa king pamangamit: “Sadya asne kamalamarine ing bayu ming kapagaral dapot ngeni mikukurakul ne agyang keng arap ning talaturu mi.”
mikukurap (pangdiwa) makakurap, malyari nang kurap; mibubuklat-sara talupak mata. English – able to or can blink. Alimbawa king pamangamit: “Sadya makatulala ya mu i Saring dapot ngeni mikukurap ne at e ne magkasakit magsalita.”
mikukurukan (pangdiwa) miyayatsanan o midirinan lang pamangan anting manuk, itik, galsa o bibi. English – being fed like fowls. Alimbawa king pamangamit: “Inya asno kaynge at ilang makibat kareng kasalang nang Nanding kasi naman pane lang mikukurukan kayang limpak-limpak a salapi.”
***
Miyawig kabaldugang amanu tamu
Mebangal – Meging adwa o migit pa kapamilatan ning pataram o bage makapagpakawani o migpakawani.
Alimbawa: “Mebangal yang misan ing pakwan inyang tebas ne keng palang a mataram Ambung pande.”
Mesagsag – Mikawani king libutad kapamilatan ning bage mataram o makapamitna. Alimbawa: “Mesagsag ya ing bwak nang sadyang makasapulang Buru oneng lalu yang miglupang matwang baintau.”
Mepitna – meging adwa kapamilatan ning mataram a bage o masikan a pamitna o memitna. Metung a bage mikawani kapamilatan ning pangagili, pangatabak o pngaigut misusumangid. Alimbawa: “Mepitna ya katawan ing taung tinali da kareng adwang kabayung pepamulanditan dang parayu king balang metung.”
Mepirasu / mengapirau – merakal pauli ning pangapitna pauli ning pangaspak, pangabagsak o pangaturan king bage masyas o mabayat.
Mispak – mikalamat pauli ning masikan a pangbalbal o pangaspak pauli ning pangabagsak o pangapukpuk. Magagamit mu naman king kawatasan anti king “Mispak ya ing pusu ku keng ikit kung makalunus a mengapalyari karing delanan ning bagyu,”
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.