“SAGULI ing sisyan la ring aliwa king kekang kabilyan. Lakwas ating nabangnan ing pagdulapan ing sarili mung milabas at atagmwan nung nanu ing meging sangkan ding kekang kamalyan.” -- E Pekilala
“Dake ning bye ing pamangawang maling pasya. Ing pamanyisi karing aliwa karing mali mung pasya alang ketwan.” -- E Pekilala
“Ing lakwas matas a tau sisisyan na ing sarili na. Ing lakwas mababa sisisyan na la ring aliwa.” -- Don Shula
“Ding mapilang tau buri da ing maging biktima uling buri da ing makapansyisi karing aliwa. Ing ating pakibatan labis para karela. E da buri ing magmasabal king nung nu ing milyari karelao nung nu la Karin king bye.” -- E Pekilala
“Ing pamanyisi karing aliwa ala nung e ing pamamatawad king sarili.” -- Robin Sharma
“E ka sumulung king pamanyisi karing alingasngas mu karing aliwang tau.”
-- Willie Nelson
“Parating saguli ing pamanyisi karing aliwa. Malyari mung gisanan ing mabilug mung bye king pamanyisi king yatu dapot ing tagumpe mu’t pangasambut keka ngan pakibatan.” -- Paulo Coelho
***
Gawi da reng e mu ditak a tau ing pamaglinis gamat kapamilatan ning pamanyisi karing aliwa subali king sarili da. Para karela pekamasulit dili ing tanggapan ing karelang kamalyan. Balamu pantas la at e la mirurusingan agyang ditak mu, agyang kapurit mu. Ing masakit ing mung akakit da ing kamalyan ding aliwa.
Anti keng kasebyan, “Pagsisti ne ning kalang ing kawali.” Burin a sabyan nita, e na akakit at e na tatanggapan ning kalang a ya agyang e ya binang duluk – ya naman ing sangkan o ba’t maduduluk ya ing kawali. Kasi ya ing magumpisa king silab o tangab. Nung e kaya, alang kuran o kawaling masilab inya sa maduluk.
Arin mu naming aliwa pang kasebyan, “Balu me ing ing busbus ning karayum, e me balu ing busbus ning palakul.” Iti mangabaldugan a atin kekatamu ing manakit karing mkamalyan da ring para dang tau dapot king sarili da namang kamalyan, nung e la man lula, bulag la karatang king sarili dang kamalyan o kapintasan. Mekad pagsisti da la pa ring aliwa kabud makadapat lang mali. Mekad pa pin pagindredus da la pa, anti mong ila e la magkamali misan man king mabilug a bye ra.
Metung tamung sakit anting anak ning Dyos ing pamanyisi karing aliwa uli ning kapanwalan a lakwas tamung matas kesa karing aliwa inya sa’t asna katamu katas a lawe king sarili tamu at asna mu naman kababa ing lawe tamu karing kaparang lelangan.
Ngara pin deng apu mi kanita, “Bayu mu pintasan ing uling king balat ding para mung tau, marap ka pa king salamin bang akit mu ing uling king lupa mu.” Ketasan lub ing panibatan niti at maling kapanwalan a uling sarili tamu e ta malyaring mirusingan king nanu mang kamalyan inya sa’t gawi tamu ing sisisi karing aliwa patse mekagawa tamung kamalyan.
***
Dake Talabaldugan:
mikukurul (pangdiwa) mangapakurul/mipapakurul, mangapayurung/mipapayurung, mangapasuku/mipapasuku king kalaban o bage o ninu mang makatakut o akakalaban. English – backing down or stepping back out of defeat or fear or lack of courage to fight back. Alimbawa king pamangamit: “Sadya asne kasikan lub dapot ngeni mikukurul ya keng atagmwan nang bayung kaslang na ing talapamuk.”
mikukurus (pangdiwa) misasalapung, misasalisi, misasalungat dalan. English – crossing each other’s path; going against each other. Alimbawa king pamangamit: “Agya mang sadya kakampi me ing ninu man ngeni mikukurus kayu kapanwalan pauli ning kalikasan ning pamisalungat yu kapanwalan anting malayang lelangan.”
mikukutang (pangdiwa) kukutang king kasalungsungan. English – being asked, inquired about at present or at the moment. Alimbawa king pamangamit: “Maralas mikukutang karing tatagal karing balang bisang maging pamuntuk nung nnau ing karelang ukyan king kapamalan at atin karela ing e makaadyang makibat.”
mikukutnan (pangdiwa) mitutukanan king kutang, midirinang kutnan. English – being asked, given the questioned, inquired upon. Alimbawa king pamangamit: “Nung ninu pang e mekapanigaral ila pa ding mikukutnan keng talaturung asna kaselan.”
mikukutwan (pangdiwa) mangakutwan, midirinang kutu. English – having lice in one’s hair for some reason or cause. Alimbawa king pamangamit: “Deng asung palibut ila ring keraklan mikukutwan uling malapit la keng dinat.”
***
Mikasing-kabaldugang amanu tamu
Kinis – dapat kabang gagamitan ya ing asbukkambe ring ipan o pangil. Alimbawa: “Masakit ing kinis nang Gabi agyang bingut ya pa at ditak pa tinubung ipan.”
Ket – kinis ding mangalating kulisap o mangataram a pangil. Alimbawa: “Mengalbag ing ket ning yamuk keng lupa ning bingut.” Malyari mu naman: “Peparayan neng Senyung ing ket ning kamamalu bang milako ing linib a kamandag.” Ing ket e ya binang manayun gamitan karing mangaragul a kaladwan o animals.
Tuktuk – Kinis a gamit da ring ating tuktuk a kaladwan o animals, subali mu karing ubingan. Alimbawa: “E man pala masakit ing tuktuk ning galsa at lakwas pang masakit ing sugat inyang misakab ku uling panagalan na ku.”
Asyad – Kinis da reng mangalating kaladwan o insects. Alimbawa: “Dakal ya asyad yamuk ing lupa ning bingut inya ulatang-ulata a manyaman ya tudtud.”
Sagpang – Kinis ding mangaragul a kaladwan anti karing leon, tigri o nanu mang ulimo o beasts. Alimbawa: “Biglang sagpang keng tundun ning babing dikut ing gewa ning tigri inya tambing yang mikera at agad neng apangan.”
PANAGKAT: Nung atin pung mekalingwan, melakto, kulang o mali karing amanung megamitpakisulatanan o pakitext o call ing Kapisik. Pisopan-sopan tamu ing belwan.
Dakal pung salamat.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.