SAYO ning buwana gipangayuan nami og cedula kay gamiton alang sa akong pagsang-at sa Income Tax Returns (ITR) aron makwenta unya mobayad na sa buhis. Bayad ta sa way kusmod kay ato man nga obligasyon ang pagbayad og buhis aron naay magamit ang gobyerno alang sa nagkadaiyang programa ug paghatag og mga mehoras.
Sukad nanarbaho ko way paltos ang akong pagbayad sa gobyerno sa buhis apan niay desisyon nga gipakanaog sa Commission on Elections (Comelec) mahitungod sa wala pagbayad og buhis ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. dihang gobernador pa siya, daw sa pwede ra man diay nga di ta mobayad.
Ang desisyon nga gisuwat ni Comelec Commissioner Aimee Ferolino ug giuyonan ni Commissioner Marlon Casquejo kon ato ning sundon mamahimo ra diay nga gamiton nga rason nga di ra ta mobayad og buhis kay di diay kini krimen kay way balaod kabahin niini.
Di kini maayo nga panag-ingnan nga di nalang ta mobayad sa buhis kay diay kandidato sa pagka-presidente sa umaabot piniliay napakyas man sa pagtuman niini apan kamo nalay bahala sa pagdesisyon kon anaa namo sa presinto aron mobotar sa Mayo 9 nga piniliay.
Sa atong panukiduki, kadtong mga tawo nga di mobayad sa ilang buhis ug di mosang-at sa ITR mag-atubang og silot nga pagmulta ug mapriso, diin kini nalatid sa Section 255 sa 1997 Tax Code. Kon makonbikto ka ning balaora, pamultahon ka sa kantidad nga P10,000 ug mapriso og usa ngadto sa 10 ka tuig.
Niini, ang Tax Management Association of the Philippines (TMAP) uban si Finance Secretary Carlos Dominguez nihangyo sa publiko nga mobayad ta sa atong obligasyon sa pagbayad sa buhis. Importante kaayo ang buhis alang sa operasyon sa atong gobyerno, diin ibayad kini sa tagaliog na natong utang, gastuhon sa ipatuman nga mga programa ug proyekto alang sa kalambuan sa atong nasod.
Nasayod naman ta nga kasaypanan kini ug mag-atubang tag silot kon di ta mobayad og buhis busa isip mabuot nga lungsuranon nga matinumanon sa balaod, andam ug tagana ta nga buhaton kini nga obligasyon.
Di man mahimo nga kay ang sayop ang gihimo sa uban mosugot nalang kita nga mao sad kana ang atong sundon. Mao raba nay sakit nato nga Filipino nga kay sige og himo sa sayop, nagtuo nalang kita nga mao na insakto.
Atong kanang korihian ug ang insakto maoy atong sundon kanunay. (josephelvirtubilan@gmail.com)