“API kang tatampud
king masukal kung pilublubang kasna na.
Danum kang lulumud
ing pangisnawa kung mapapatad na.
Taram kang papatad
karing uyat ning dayang mesyas king dimla.
Lasun kang mamusbus
king dungus memangi king danup.
Kalawang kang ngangatngat
king bakal a pusung awsan kung kanaku.
Kamandag kang kakalat
king diwang tatalnan dapot e kanaku.”
-- Kalawang, Mikk Benares, 01.06.2004
“Isakwil la reng taliring lalapastanga’t
gagabak king sagisag ning katimawan;
Lulura king lupa nang nwan ning Indu
at apibabata na pang ipadilat iti
karing anak nang alang malit.
Pagumasdan mu ing kayagpang kapal
ning kekang mengalumpis,
melanging balat -
Keka ku ngeni babalikid
bang magi mung punsalang
king kapanwalan mung melili.
Ibulalag da ka’t lubasan...
Ika ing managinis
karing alang kamale-male king kekang kalilwan...
E da ka kabud namu paimburisang minum
king dayang gewa mung alak
Layun lalasing keka’t magpadayukduk
Pauli ning kekang kasakiman...
Kakabsi ka king kaparatutan!
Ika ing babalat mabye
king basal a katawan ning tibubus a dalaga.
Lalapastanga’t mililili, kakaliwa’t tutukup
karing mata nang melula king pengakung aslag
a e naman dintang misan mu man.
Kampung na ka ning dalumdum
Inya nu mu ta...
at kapilan nung sakali man,
Apatutwan ing kalaramang mengari king kamandag -
Manaluntun karing kauyat-uyatang malati
ning anting-suli lambut,
anting-api katibubus
a pungul?
Ikaginalu mu sa’ing sarili mung lasun
At yang maging kutkutan mu
ing tagimpan mung palasak.
Pauli ning kabkaban na ka’t ngatngatan
Ning sarili mung ulimo...
Ulimong peparagul mu
King salu mung kisnang kapanwalan,
o kapalalwan king sarili mung
...mamatat king laman.
Ding keka
...mengari king pataram,
Kinalawat, sinakmal
... king sangkan ning kelang apamilinan,
pauli ring ketasan da puluk
ding makatwang mibansag
at magsangkan-sangkang watas -
a pinili’t kinaul anting linta king pisak at kabulagan.
ding magulyang magsangkan-sangkang watas -
a babandi king panyulat at pamigale...
bista’t lipit king murang diwa,
layun sakdal-siri kalipit king aslag ning katutwan
layun maranup king lasa
ning kalaramang milingad
...karing tibubus pusu.
Samban mu’t dilatan ing lurang keka inangkak da
ding bangi’t palak ding kapagnasang mapanyakup
at keka naman pupugayan
king sabla mung dapat at pamangamanu...
king pamanduku mu’t pamanyiklod
karing larawan ning kalaramang karela pepasamba –
larawang piglibe da karing karelang disna’t timbunan
king kutkutang pepayaun da karing megi dang alipan.
Bang king kelambatang mipalaut a pangagapus
Ya namang tinggap dang anting ginu
king dambanang telakad da ring mengasukul kaisipan.
Maginalu ka, sukab!
Maginalu ka’t mayangu na bye!
Namnaman mu ing katatawlyang inawa
Agnan ning katatawlyang pulandit ning daya
Karing uyat mung mangapatad na’t magpasambulat
King dimut mung utak a lilu!
Maginalu ka, sukab!
Aldukan mu na ing tawling angin
A king salu mu magpatimawa,
Matad king mengalawang mung talikala
Tinggap mu’t kinaul anting pakamalan!
Pamun...sukulan ning maling kapanwalan.
Puge king katimawan!”
Daing Sukab, Impun Sigwa,
Ka-19 ning Bulang Panigu, 2007
***
Ala lang kasing-galgau, o kasing-mataloti ding ninu man a manyaksak king gulut ning keyang kasalang. Ya mu naman ing taung lalaban makagulut. King arapan asne kayap pamanyabyan keka, dapot kagulut mu kulang namu pauranan na kang pana gulut bang mangapakli ka galudgud at managbusbus ka baga.
Ya pin ya ing taung asna katapang king pamanyalita dapot karas ing labanan e ya palto king pikasundwan a pitagmwan yung ya pa mu naman ing migmunikala. Mekad sasagkgak yang mayli uling agyang e ya pepakit ing galgau pakiramdam na minyambut ya neng e ya pepakit king dapat akalumpungan na─ika.
Ya mu naman ing e makalawe matulid keka mata king mata at nung adakap meng makasuglap keka tambing na lang pangilag ding mata na at lumawe yang bigla king marayu kabang ding mata na asno kataram. Nung makasugat mu ing lawe na king banwa mekad mangagalus ya ing banwa karing lawe nang maglaplap.
Ya mu naman ing manyira keka karing kakilala yung adwa kabang makarayu ka at pituldu-tuldu na ka kabang e kamakalawe kaya. Karakap mu kaya kabang makatuldu ya kulang namu nung e ya maglupang buntuk ning pau a mipaurung bigla keng takut a pota matapyus ya.
Ya mu naman ing papakit asna kayap karing sabla kabang panagkasan na kang alang patugut. Kulang namu nung e na ka lasawan karing amanung babaya at tampuran na kang anting abu king pamamarus keka.
***
Dake Talabaldugan:
mikurukan (pangdiwa) mipakanan; manuk o taung mipakanan o miyatsanang pamangan o mekinabang king ninu man. English – fed with or from the hands of someone with obvious or hidden intentions. Alimbawa king pamangamit: “Mikurukan la ngan deng manuk at sisi kang Apung Syana inya e la mamako agyang saguli mu keng tukuran nang eran.”
mikusad (pangdiwa) mekakusad o mekagapang bigla, agyang alang antabe kaninu man. English – was able to crawl or move forward on one’s own ability or strength–usually babies. Alimbawa king pamangamit: “Mayap namu ikit deng tambing ing bingut bayu ya mikusad palapit keng pasbul palwal keng eran a matas.”
***
Mikasing-kabaldugang amanu tamu
Ding makatuki ila ring mepiling amanung miyawig-awig o mikasing-kabaldugan king aldo iti:
Mura – bayu, anak pa, e pa malulut, kulang pa lulut o katwa. Bayung sibul.
Sagiwa – mura pa, e pa malulut, bayung tubu o alsut. E pa metagin. King pamangan, e pa malyaring kanan o e pa lutu.
Basal – sagiwa, e pa metagin, e pa megamit o mekalkal.
Bubut – buku pa, bayung alsut a bunga, mag-manibalang pa, kaylangan pang lulut.
PANAGKAT: Nung atin pung mekalingwan, melakto, kulang o mali karing amanung megamit, pakisulatanan o pakitext o call ing Kapisik. Pisopan-sopan tamu ing belwan.
Dakal pung salamat.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.