“Aku ing parasan, ing mitatas, ing Ginu, ing Saksi,
ing Karinan, ing Santungan at ing Pekamal a Kakaluguran.
Aku ing pamaglalang at pamaglasak, ing Dalerayan ding sabla,
ing Pipaynawan at ing alang-anggang bini.”
~ Dalit ning Kakataskatasang Ginu │Dangka 9: Sunis 18
“O anak nang Prita, deng magsantung Kanaku, bista’t mibait lang mababa—babai, magbaliwas, talagawa—malyari dang dasnan ing kakataskatasang parasan.
Makananu la kadakila kanita ring bramanas, ding makatud, ding talasuyu
at banal a ari atsu keting labwad a kisna king kasakitang ayni a makasuglung
king malugud a kasuywan Kanaku.
Itingid meng parati Kanaku ing isip mu a mimisip kanaku, manampang kagalangan
at sasamba Kanaku. Uling makagunam kang lusuk kanaku, bitasa ing miras ka Kanaku.”
~ Dalit ning Kakataskatasang Ginu │Dangka 9, Sunis 31-34
***
Mapagal tamu man, malungkut tamu man, masakit tamu man, magkasakit tamu man─alang aliwang makapagpapasno kekatamu nung e ing pibale-bale. Karin ating kapaynawan. Karin ating tula at ligaya. Karin ating panulu at kapasnawan. Karin ating kanawan.
Pibale-bale. Santungan. Ulyang karinan. Pipaynawan. Pisaldakan inawa. Karin ating kumaul kekatamu. Karin ating manaplus king mapagal, menikal at bugbug-kasakitan tamung katawan at pati na mapagal, menikal at bugbug king kaplas a diwa. Karin mikakalugud la ring keraklang pakatuknang.
Makanyan man, ing pibale-bale magbayu ya king kelambatan. Ding anak mangaragul la, mamagaral la, mamanintunan la, mamagkyasawa la naman at ding pengari malakwan na la. Nung miyabe-abe la man lumagad namu. Malagad namu. Mabawas dalas. Ditak-ditak dumitak namu at king kelambatan magi nang pamisan-misan namu─nung e man magi namung bala kildap king kaleldo.
Kasi mikapamilya at mikabale na la namang sarili da ring sadyang pena-penandit at bala e na mapupus a parating pamiyabe-abe king lalam ning metung a bubungan at misulu-sulu king metung a dulang. Metung a likas a katutwan ini keti king yatu.
Ing bage iti maulit at maging paulit-ulit mung anting parugang a durut-durut. Ding tau alus danasan da ngan nung nanu ing denasan da ring minuna karela.
Atin waring bage keting labwad ayni ing alang kapupusan o wakas? Ala?
Atin mu rin. Iti mapalyari nung magsantung tamu king Kakataskatasang Ginu. Saguli mu wari? Wa at ali. Masulit at saguli.
Maging masulit nung kabud na ka mu magsantung king kekang sariling sikanan, sariling isip at e ka kalawat at kumaul matigik king alang-angga at alang-panayang kapalit a lugud at pakalulu ning Apung Ginu, king dalise nang talasuyu at karing Banal nang Lagyu─ding tune santungan o tutung pibale-bale malyaring salilungan king pali o dimla o uran at nanu mang sigwa. Saguli mu nung isuku ing sabla−tula at kasakitan, ligaya at lungkut at sablang kapigaganakan, takut, kaligaligan, kelangpagasa at sablang bage isipan mu keka at idaun ngan ing segana-gana karing bitis nang nwan ning Kakataskatasang Ginu at karing Kayang Nwan a Lagyu.
Ding Nwan a Lagyu ning Ginu at ing Ginu ala Lang pamiyaliwa. Nung nanu ing upaya ning Ginu antita mu naman ing upaya ding Banal a Lagyu Na. Deti ilang malyaring magi tamung pibale-bale, pikalawatan, kaulan at maging santungan agyang ati ta pa king pangsaguling labwad a pagkamalyan tamung kekatamung pang-alang-kapupusan a pibale-bale at santungan.
Nanu la man ding balu tamung lagyu ning Ginu, tunggen la parati. Pena-penandit. Oras-oras. Aldo’t bengi. Maus ta Kaya kapamilatan ding Nwan nang Lagyu. Muli ta na king Ginu. Muli ta na karing Banal a Lagyu Na. Malyaring maus at magparalampu karing Nwan a Lagyung Hari Kristos! Malyari lang sandalan, kaulan at maging santungan─Hari Krsitos!!!
***
Dake Talabaldugan:
mikutuban (pangdiwa) mikakutub king metung a bage agyang e pa milyari o e pa ikit merapat. English – had a premonition on something that is yet to happen or has not taken place. Alimbawa king pamangamit: “Bayu milyari ing pamanambang da king punbalen mikutuban neng tambing ing kayang ima at asawa inya e da ne sana palakwan oneng meko ya pa mu rin.”
mikutwan (pangdiwa) mirinang kutu o lyas alang kamala-male o e sasaryan. English – had some lice, unknowingly. Alimbawa king pamangamit: “Kasanting na pamo makabang bwak ning dalagita oneng inyang mikutwan ya keylanganan ing ikuyad ya bang ala nang mitagan karing kutu at lyas.”
mikutyan (pangdiwa) mikutsan, mekutsa, mekutsang alang kamala-male o e sasaryan. English – annoyed by someone unintentionally. Alimbawa king pamangamit: ““Mesumami ya i Kanding kang Aming kanita pa uli kanung mikutyan ya keng panyabyan na agyang pabiru mu.”
***
MIKASING-KABALDUGANG AMANU TAMU
Ding makatuki ila ring mepiling amanung miyawig-awig o mikasing-kabaldugan king aldo iti:
1. Marayu – e saguling dasnan; kabaligtaran na ning malapit. Masusukad king kekaban ning lalakaran o lalakbayan king nanu mang gamit king pamaglakbe. Malyari mu naming magamit king pamiyambing. Alimbawa: “Marayu ya king legwan ning ima nang i Isang ing lupa nang Saring.”
2. Malaut – aliwang aske ning marayu. Maralas magagamit karing tau Libutad Kapampangan. Menibat king uyat amanung “laut” a inyang minuna ya ing pekamarayung darasan uling paglayag mung saken ing gagamitan.
3. Mataloto – makabang pamisabi o taltalan; malaut akit ing wakas o kapupusan. Malyari yang mangabaldugan “marayu” oneng e keng sukad ning dayu nung e king dapat.
4. Malambat – makaynip king pamanenaya, kekaban o dayu ning pupuntalan o lalakbayan.
PANAGKAT: Nung atin pung mekalingwan, melakto, kulang o mali karing amanung megamit, pakisulatanan o pakitext o call ing Kapisik. Pisopan-sopan tamu ing belwan.
Dakal pung salamat.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.