DAGHAN ato ang gikulbaan bisan layo ra kita ning kagubot nga niulbo sa Ukraine nga gisugdan na og atake sa Russia niadtong Huwebes sa milabayng semana diin ang pipila ka mga dapit gipauwanan og gatusan ka mga missile nga niresulta nga daghang mga kinabuhi nga nakalas ug naangol.
Kon magpadayon ning kagubot, apektado ang tibuok kalibutan lakip kita dinhi sa Pilipinas ilabi na sa aspeto sa ekonomiya ug uban pa. Ang Russia maoy ikatulong labing dako nga petroleum producer sa kalibutan ug ikaduha sa labing dako nga producer sa natural gas nga ilang gibaligya sa Europe nga gipaagi sa pipeline nga miagi sa Ukraine.
Ang Russia ug Ukraine naggama sa labing daghang wheat sa kalibutan nga gikinahanglan sa pan, pasta ug uban pa. Ning sitwasyon sa Ukraine, mahulga ang international shipments kay mahadlok ang mga barko nga mobiyahe sa duha ka nasod aron pagkuhag lana ug wheat nga moresulta sa pagminus o kaha mawala ang supply nga maoy hinungdan nga mosamot pa ang pagsaka sa presyo ning mga produktoha.
Mosamot ang kalisod sa atong ekonomiya kay ning higayona padayon tang naningkamot nga makabawi gikan sa grabe natong nahiaguman sa Covid-19 pandemic nga mosobra na sa duha ka tuig ang nakalabay sukad kini niigo.
Ning nahitabo sa Ukraine, angay kining panaminan sa Pilipinas. Ang atong mga lider mangita og paagi aron kapugngan ang posibilidad nga mamahimo tang paon sa gubat nga pasiugdahan sa mga “superpower” nga nasod. Di ta moapil ining mga komprontasyon nga molambigit na sa militar ilabi na kon wa motumong sa unsay interes sa atong nasod.
Mas maayo ning higayona, ang Ukraine ug Russia mopahigayon og negusasyon tungod ug alang sa katawhan ug kalibutan. Di mahimo nga laing gubat na usab ang mahitabo kay halos tanang mga nasod sa kalibutan naningkamot nga makabawi human maigo sa Covid-19.
Gikataho nga si Ukranian President Volodymyr Zelensky andam nang makignegusasyon kang Russian President Vladimir Putin. Samtang anaa ang military operation, si Putin nagpadayag sa iyang kaandam nga makighinabi sa Ukraine, apan pabilin ang kondisyon nga dili sila magpasakop sa North Atlantic Treaty Organization (NATO).
Silang Chinese President Xi Jinping ug French President Emmanuel Macron gikataho nga nanawag kang Putin aron dawaton ang hangyo ni Zelensky alang sa negusasyon aron mahanaw na ang kagubot. (josephelvirtubilan@gmail.com)