Di na mapugngan sugod karong adlawa, ipatuman ang labing taas nga pagsaka sa presyo sa mga produkto sa petrolyo sama sa krudo ug gasolina. Kining ika-10 nga sunodsunod nga matag semana nga pagsaka sa presyo resulta sa nagpadayon nga gubat sa Russia ug Ukraine.
Karong semanaha, gikataho nga ang umento sa presyo sa matag litro sa diesel anaa sa P5.30 ngadto sa P5.50 samtang mosaka og P3.50 ngadto sa 3.70 matag litro ang gasolina. Mosamot ang kalabad sa ulo sa mga drayber sa mga publikong transportasyon kay wa pa may pagsaka sa plitehan unya pila na lang kaha ang madala sa ilang pamilya. Gani, nanawagan sila nga ihatag na sa gobyerno ang ilang ayuda.
Ang Alegria oil field sa lungsod sa Alegria, Sugbo makasulbad kaha niini? Ang Department of Energy (DOE) uban sa ilang kontraktor nga si China International Mining Petroleum Company Limited (CIMP Co. Ltd.) nakadiskubre sa gibana-bana nga 27.9 milyones ka barel sa lana ug anaay 9.42 bilyones ka cubic feet sa natural gas reserves ang nasuta usab nga anaa sa Barangay Montpeller, Alegria.
Ang United States Energy Information Administration nihulagway sa Alegria oil field nga usa sa duha ka mga aktibong petroleum fields sa Pilipinas diin ang usa niini anaa sa Palawan. Si Presidente Rodrigo Duterte personal nga nitambong sa pagsugod sa operasyon niini niadtong Mayo 2018.
Apan sa atong panukiduki atol sa hearing sa Senado sa gipanday nga balaudnon nga Midstream Natural Gas Industry Act, usa sa mga opisyal sa DOE nibutyag nga ang naasoyng gidaghanon di maka-supply sa regional level, labaw na sa national level. Gikataho usab nga nalangay karon ang operasyon.
Hagiton nato ang DOE nga anhi na lang kini i-supply sa Sugbo. Niini nga sitwasyon, makuhaan ang atong problema ning pwerteng pagsaka sa presyo sa lana nga karon moresulta nga motaas usab ang presyo sa mga nag-unang palaliton.
Gawas nga matagamtam kini sa mga Sugboanon, dako kining kaayohan alang sa atong gobyerno ubos sa Oil Exploration Act and Development of 1971 kay niini makabahin ang gobyerno og 60 porsiyento sa “net sales” samtang ang CIMP adunay 40 porsiyento. Ang 60 porsiyento nga bahin sa gobyerno bahinon. Ang 60 porsiyento iya sa nasudnong kagamhanan, 18 porsiyento sa Alegria, 14 porsiyento sa Montpeller ug otso porsiyento sa Kapitolyo. (josephelvirtubilan@gmail.com)