“Ing ninuman, makananu man, magpakasasa king sarili, a miyayaslagan king sarili,
a tutula kaniti at makagyu king sarili mu kabud, ganap yang kakabsi ─
para kaya alang katungkulan.
Ing taung mekapigunam na king sarili ala yang sangkan gampanan king pamanupad na
king mitutuk a tungkulan, at ala ya namang sangkan nanu mang bange tuparan ing dapat ayti. At e na naman kaylangan masa king ninu mang aliwang mabibye lelangan.
Inya pin, ing ninu man dapat yang kimut alang pangasuglung karing bunga da
ring kararaptanan; dapat kimut ya anting pauli ning tungkulan;
uli ning ing gugusal alang pangagapus, ing ninu man darasnan ne ing Kakataskatasan.
Agyang ding aring mengari kari Dyanak at aliwang disnan da ing katas ning kapantasan kapamilstan ning pamanupad karing mitutuk a tungkulan. Inya pin, para mu man king pamanuru karing laganas a maluka, dapat mung tuparan ing gagawan mu.
Nanu mang dapat a gimpanan ning metung a dakilang tau, ding maluka tutukyan de takbang. At nanu mang pamantayan ing tatalatag na kapamiltan ding dapat a mapanalimbawa, pagdulapan na naman ning laganas a labwad.”
~ Dalit ning Kakataskatasang │Panginwan Dangka 3, Sunis 18-21
(The Song of God │Chapter 3, Verses 18-21)
“Inaus na lang Yeswa at nganang sinabi,
Balu yu a ding mituring anting pekapun da ring Yentiles magi yang ginu karela,
At ding matas dang manungkulan atin lang upaya karela.
E antita kekayu. Nung e, ninu mang bisang maging dakila kekayu sukat maging ipus yu,
at ninu mang bisang muna sukat yang maging alipan yu ngan.
Uling ing Mambang ning Tau e ya dintang bang suywan, nung e bang sumuyu,
At pigkalub na ing bye na anting panatbus karing dakal.”
~ Marku│10: Sunis 42-45
(Mark │10: 42-45)
***
Karing pisamban ating pakapaskil karing bakud da a sasabing─“Dapat Tapat!”
Karing mengalabasang aldo, ating magsisti king Pisambang Katoliku at karing kaparyan na pauli ning atin la kanung kakampyan─kakabiran a tatagal a pulitiku. Nung kampyan ning ninu man ing katutwan at katapatan, e mangayntuliran itang gagawan mu ita king nanu mang sangkan−lalu na king pulitika−uling tutuki ka mu king batas ning katuliran.
Ing katuliran tuturu na ning Banal a Kasulatan at iti manibatan king kaburyan ning Kakatasakatasang Katutwan a e aliwa king Apung Ginu uling Ya ing pamikatawan ning katutwan. Alangan namang e ka bumulad nung ating metung o migit pang pandakurakan da nang arapan ing katutwan at e na ka bumulad at pamatulan mu na la mu ding kampung ning kalaraman at kapamiraytan. Tungkulan tamu ngan ing ipanglwalu ing katutwan ampat iti pandakurakan da ring ninu man.
Ita lalu pang karapatdapat at sukat gawan lalu na nung ing kalaraman at kapamiraytan ating samut pamalak a ulitan da ring ninu man a dinapat na kaniti at meging sangkan ning dusa da ring aliwa pauli namu ning mipaburen lang depatan da iti uli ning alang alus binulad kanita at nung atin mang mapilan a binulad pepataimikan da la kapamilatan ning sukulan o ning akbung ding baril.
Nung bubulad ya man ing Pisamban ngeni, uli ning linabis na at linaganap na ing kalaraman at kapamiraytan karing sanga ning kapamalan at megi nang gawi da iti magmula king kakataskatasan angga na king pekamababang diling balitang ning kapamalan pauli namu ning mipabustang mapaglaram at mapamirayit. Metung ya mu dapot ayawa na la mengari king makayawa at mebina nang sakit a nung e mipaldan dakal lang miyawa king anting makayawang sakit karing tau.
Ding adwa karing apulung utus ning Dyos papasyag da ing bawal ing manako at ing sumaksing e tutu laban king parang tau o ing maglaram. Deti ring kawalu at kasyam a utus─nung akalingwan ta la man.
Nung tungkulan tamu anting memalen ing ipanglwalu ing katutwan at katapatan─lakwas nang tungkulan ning Pisamban at ding kampung na ing ipanglwalu da iti, uling ing pisamban at ding kampung na, ding pari at pati na ding kayagum, ila ring talapagpasyag, talapagpalaganap at talapagbante ning kakataskatasang katutwan.
***
Dake Talabaldugan:
milako¹ (pangdiwa) mekalako, mipalako o mipalakwan; mekadayu, miparayu. English – went away, now distant. Alimbawa king pamangamit: “Sadya e ya man makatikdo keng pagkeran na i Andu dapot milakad ne neng byasa ya ing menulu kaya agyang patapal-tapal mung bulung-bulung.”
milako² (pangdiwa) metanggal, mebakbak, mikawani, mekalag. English – got separated, detached, got freed, got released. Alimbawa king pamangamit: “E ya milako ya pangapakat ing karatula ning kalaban ning mayor nung e d’ya mu leko pangapakat deng tawan na.”
milaktawan (pangdiwa) alakton, alagpasan, alagpusan, atagal. English – skipped, was able to skip, got surpassed or overtaken. Alimbawa king pamangamit: “Kulang ing bilang da reng botu na kanung Kiku uling e do binilang deng dakal a makalagyu kaya at milaktawan lang sarya deng aliwa pang botung para kaya.”
***
MIKASING-KABALDUGANG AMANU TAMU
Ding makatuki ila ring mepiling amanung miyawig-awig o mikasing-kabaldugan king aldo iti:
1. Sinaguli – mabilis milyari, dinalan mabilis ing penandit o kapayaryan.
2. Sinakurap – mengari king kurap o singbilis ning pamangurap, mabilis milyari, dinalan mabilis ing penandit o kapalyaryan.
3. Sinakildap – mengari king kildap o singbilis ning pamangildap, mabilis milyari, dinalan mabilis ing penandit o kapalyaryan.
4. Masalusu – mabilis, dinalan mabilis ing penandit o kapalyaryan.
5. Alang katunan-tunan – e piyadyan a milyaring mabilis, dinalan mabilis ing penandit o kapalyaryan.
6. Kararagli – saguli, mabilis, alang katunan-tunan milyari o malilyari.
PANAGKAT: Nung atin pung mekalingwan, melakto, kulang o mali karing amanung megamit, pakisulatanan o pakitext o call ing Kapisik. Pisopan-sopan tamu ing belwan.
Dakal pung salamat.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.