Binghay: Panaway, husga og pamuyboy

Kasagarang mga bata nga nagdako sa kasaba o emosyunal nga abuso, sayong mohawa, molayas o maglain paglikay sa way undang nga pangasaba.

Ang resulta, ang mga batang lalaki maungo sa drugas o barkadang palahubog o kusog mang hit-hit sa ginadiling drugas. Ang mga batang babaye sab, sayong makig live-in unya sayo sab magsabak, magsagubang sa kalisod o magkabayat-bayat sa pagpuyo.

Diay akong mga sugyot para sa mga ginikanan sama nako aron malikayan ang pagpasakit sa emosyon sa mga bata.

Likayi ang pagpanaway, yaga-yaga o sungog sa ilang pisikal nga hitsura sama sa pagsulti ‘ bati ka’g nawong, tambok ka, inutil, daot, budlat ka og mata, bungi, pangag, lagom”.

Kini makapaubos sa ilang panan-aw sa kaugalingon ug makapa- insecure.

Isip ginikanan, angay tudluan ang mga bata paghigugma sa ilang kaugalingon bisag unsa pa ilang pisikal nga hitsura.

Ayaw husga-i ilang linihukan sama sa pagsulti ‘ bakang o kiang maglakaw, yaya, arti kon maglihok-lihok murag kinsa nga princesa’. Ang pag-question sa iyang linihukan makapahuna-huna sa bata nga duna silya’y deperensiya sa lawas o sayop nga nahimo.

Tungod ini di na ni siya ma komportabli o mauwaw nga moatubang sa daghang tawo kay basig kataw-an siya kay lagi natanum man sa iyang alimpatakan ang mga negatibong saway.

Sunod kining mga pulong pagmahay sama sa ‘maypa’g wa tika gipakatawo, nagmahay ko nga ikaw akong anak, diin man intawon ka naliwat, buanga ka, yawa ka, maypa’g gipa-adopt tika niadtong puya ka pa’.

Ang mahitabo, siya mismo mopasakit sa iyang kaugalingon kay bation man niya nga siya unwanted.

Angay imong ipakita niya nga siya regalo gikan sa kahitas-an ug nga imo siyang inspirasyon sukad siya nahimugso.

Likayi sab ang pagpamuyboy sama sa pagsulti ‘dako na kaayo ko og gasto nimo, ikaw nakaingon nganong nalunod ko sa utang, gikapoy nako og inatiman nimo.

Kini makapasamot og depressed sa bata maong iluom na lang hinuon niya kay mahadlok naman mangayo og tabang kay magpabug-at.