“ALA kang daraotan pauli ning makasariling tagimpan
o alang kamula-mulang ketasan lub.
Nung e , king kapakumbaban paulagan la ring aliwa migit king sarili mu.”
~Pilipyanu │Dangka 2: Sunis 3
(Philippians 2:3)
“Ngeni mababaligo ku dikil king kanakung katungkulan at meyala na ing katatagan ku pauli ning keynan. King kabilyang ayni pakisabi kung mayap a sabyan Mu kanaku nung ing sanu ing pekamayap para kanaku. Ngening talapagaral mu ku,
at metung a kaladwang susuku Keka. Pakisabi kung mayap a turwanan Mu ku.
Ala kung akakit paralan bang aytabi ku ing lugmang ayni a magpalangi
karing kanakung panamdam. E ku agyung siran iti agya mang sumabut kung alang kasimparang kayaryan keti yatu a makiupayang mengari karing diwata king banwa.”
~Dalit ning Kakataskatasang Panginwan│Dangka 2: Sunis 7-8
(Song of God│Chapter 2: Verses 7-8)
“O kakasalang king pibandyan, [Ardyun], alang katutwang migit pa Kanaku. Segana-gana makasandal Kanaku, mengari karing sulang laut (pearls)
a makatungi king sinulad.
O anak nang Kunti [Ardyun], Aku ing lasa ning danum, ing aslag ding aldo
at bulan, ing kulit a om karing dalitan ding Aklatbelwan;
Aku ing aksing king basalaganas at kegiwan king tau.”
~Dalit ning Kakataskatasang Panginwan│Dangka 7: Sunis 7-8
(Song of God│Chapter 7: Verses 7-8)
Ding taung dinapat pangamasalpantaya karing milabas dang bye
at king bye ayni, a ing makasalanan dang dapat ganap
nang mebating at mibulus na king pangamisalungat ning kalintwangan,
susuglung da ing sarili da king pamanyuyu Kanakung ating lusuk a kapasyan.
Ding maisip a tau a pakikwanan dang binit ing katimawan king kakatwan
at kamatayan magsantung la Kanaku king makaparikil a kasuywan.
Kamatutwanan Braman la uling balu rang tibubus ing dikil mataluktuk
at mabungang kararaptanan.
~Dalit ning Kakataskatasang Panginwan│Dangka 7: Sunis 28-29
(Song of God│Chapter 7: Verses 28-29)
***
Ing pamamili karing tatagal bang maging pekapun ning bangsa maragul yang tungkulan karing baling metung kekatamu. Neng dakal lang tatagal magkasakit la reng aliwa king pamamili. Kasi deng aliwa kabud mu kasikatan ing karelang lalawen. Sikat ya ing metung a tatagal at inya pin dakal lang bisang miyalal kaya. E da na la lalawen ding makatalang dapat na, panugali o pati na kegiwan king pamagpasya, pamangganap king tungkulan na, at ita maragul a talab ing malyaring ibunga na karing keyang sasakupan. Mekad makakayap at mekad mu naman makakarok.
Dakal ya man kegiwan ing tatagal, nung kulang o ala yang malapad a karanasan, dakal ing dating ing penandit a magkamali ya. E mu kasi ke gi wan ing sangkap ning pamanungkulan.
Nung atin yang dakal a kegiwan at malapad ya karanasan─dakal ing magtagumpe ya kesa keng mibagsak ya. Dapot makanyan man, e malyaring kabud namu abitasa ita. Nung kabud mu kegiwan at karanasan, lunto-at lunto pa mu rin ing nung mapakumbaba ya o ing manungkulan a perkapun.
Nung marok ya, lunto at lunto mu naman ing kayang kakulangan king pamanimunu. Antita mu naman nung mayap ya. Sumlag at sumlag pa mu rin ing kayapan na. Nung kasing matas ya lawe king kegiwan na, dakal ing e ne mangaylangan pang talausuk o advisers. Agya mang dakal ya naman karanasan, e pa mu ring makagyu a ing pekapun a pamuntuk makakayap ne karing sasakupan o king bangsa na nung ala yang kapakumbaban.
Kasi nung paratut ya ing pamuntuk, buri na yang pekamagaling, yang makibalu king sabla, alang lakwas pang matas kaya o king malagwang salita. Mangabaldugan itang nung magkamali ya man e na tanggapan ing kamalyan na. Agnan na nita ala yang pakirandamang ninu man.
Ating mapakumbaba, subali king dakal ya kegiwan, karanasan at kapakumbaban nung matas yang bina lawe king sarili na o king makuyad a salita─kulang ya o ala yang kapakumbaban. E kabaldugan na nita mayap neng tagana.
Nung eya tapat ing ninu man, e ya malyaring manimunu uling ninu pang manwala kaya nung antita. Nung kasing tapat ya ing tau mapalyaring e ya man binang matas a kegiwan, malapad karanasan─nung atin yang yang gagawang kapamiraytan makakimut ya pa mu rin uling ing katapatan sukad ya king mayap a pamanungkulan at iti daig na ngan ing aliwang sangkap ning pekapun.
***
Dake Talabaldugan:
milalabugan (pangdiwa) lalabug o pupula pauli ning nanu mang sangkan, midarame king labug o pula─sasaryan man o ali. English – some persons blowing something together, at each other or at the same time. Alimbawa king pamangamit: “Milalabul lang goma deng anak keng lamesa inyang dintang yang bigla ing talaturu dang makibandi kaniti at mikamwanan la.”
milalabulan (pangdiwa) daranasan ing labul, daranasan ing bage tsutsup. English – getting blown, experiencing the breeze or blow of the wind. Alimbawa king pamangamit: “Inya sususlung ya ing paro agyang asne kabayat pauli ning milalabulan ya king angin ing layag.”
milalabu-labu (pangdiwa) migit kareng adwa o dakal a tau a mipapate at maging sangkan ning maragul a gulu. English – a group of people or animals having a free-for-all fight. Alimbawa king pamangamit: “Nandin mung abak asno kasalese pamiyabe, ngeni milalabu-labu na la at magugulu ya ing
***
MIKASING-KABALDUGANG AMANU TAMU
Imalan – panakap bang e dimla at mikasakit at panggayak a pampanayun, pampalagu (sana) at pampasanting (sana pin) a susulud ning tau. Misan pati sese da pasuluran dang imalan mu naman.
Piblas – susulud ning taung papalitan nang maralas nung agyu na at nung bisa ya. Abe ning imalan ding sapin o sapatus o pati na sula o jewellery.
Baru – imalan at piblasan a susulud ding tau.
Gayak – ing pamiyaliwa king imalan niti ya pin ing ing gayak gagamitan anting makapasubali uling iti susulud neng ating maulagang tatagunan o pagmasusyan.
Kalakuti – pampadagdag king gayak a lati-lating bage bang lakwas sanang nayun at sumanting ing piblas.
Susulud – sakup na alus ngan ning amanung ini ing sablang imalan, piblasan, baru at gayak.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-27