“NINU kanita ing tapat at matenakang talasuyu,
ing tiburan na ning ginu king pamanibala karing talasuyu
king pibalebale na bang dinan na lang pamangan
king masalese penandit?
Maging mayap para king talasuyung ita
a ing ginu na dasnan neng daraptan na ita kauli na.
Kamatutwanan sasabyan ku keka,
ipanibala na la ngan kaya ding sablang pibandyan na.”
~ Mateu│Dangka 25: Sunis 45-47
(Matthew 24: 45-47)
“Kapamilatan ning katalarwan ing ari pagkaluban ne ing bangsang katatagan,
Dapot detang sakim king sulsul lalagpakan da ya.”
~ Ding Diparan │ Dangka 24: Sunis 9
(Proverbs 24:9)
"Uling ing Ginu magkalub Yang katenakan!
Magmula king asbuk Na ing belwan at kasanakan.
Magkalub yang pibandyang panglaganas a panamdam karing tapat.
Kalasag Ya karing maglakad ating katuliran.
Babanten Na la ding gasgas da ring matalaru
at ipanglwalu Na la ding tapat Kaya.
At kanita asanak mu nung nanu ing makatud, matulid, at patas,
at akit mu ing makatud a dalan.
Uling ing katenakan luban na ing pusu mu,
at ing belwan kasna na ka king tula.
Matenakang pamamili banten na ka.
Ing pamisanak pamandatilan na kang ligtas.
Ing katenakan iligtas na ka karing mangarok a tau,
karelang ding amanu da baluktut la.
Ding taung deti malis la king makatud a dalan
bang lumakad karing madalumdum a gasgas.
Manikwa lang tula king pamandapat mali
at matula la karing baluktut a paralan ning marok.
Ding dapat da baluktuk la, at ding paralan da mali.”
~ Ding Diparan │Dangka 2: Sunis 6-15
(Proverbs 2:6-15)
***
Malapit na ing aldo ning alalan. Ken nang metung a Lunis. Dakal la pang e mekapagpasya. Dakal la pang misip-isip nung ninung ibotu da. Sana pakapili tamu, kabalen. E biru ing alalang ini. Mekad ini n aing tawling diling pamikatagun bang makapanalal tamung buri tamu lalam ning Kapamalang Demorasya.
Metung tamung sasaken a paglayag. “We’re on the same ship”, ngara pin deng aliwa. Agnan-agnan tamung makasake king metung a bapor. Dapot ngara ding ati king sumangid a bakud─“Igalang mu ing pinili ku o kuru-kuru ku.” Mekad ila deti ring magsisti keka karing amanu mu a pupuri king kasalang da a kakampyan mu naman uli ning makabitasa ka, agpang karing Banal a Kasulatan at mayap a panugali.
Kaylangan tamung pumiling pekabyasang dili king pamaglayag o pamanibala king bapor bang ya ing magdala kekatamu keng sukat dasnan at misanglad tamu king makatud a bantilan. E malyaring ing pilinan tamu ala yang belwan, ala yang pegaralan at ala yang denasan keng pamaglayag. Mekad agyang bangka mung malati e na balung bagsen uling e pa mekatalan bagse at e ne man balu nung nanu ya ing bagse.
Dapat balu na kaulaga ing katig keng layag, at nung makananu kaulaga mu naman a pante la at timbang deng katig keng bangkang saken tamu bang yatad na katamu keng kekatamung parasan. E makagyu ing byasa yang magsalita at masalapi ya. Mekad bayaranan na katamu pa bang ya ing pilinan tamung maging kapitan ning bapor tamu agyang e ne man balung paganan ing bapor.
Tanu mong mika-karanasan ne palang digsu n’ya mu limbug ing bapor a menewan na kanita at e mu pala mekatamisan a digsu n’ya mu mekapalbug bapor uling e ya byasang magpaganang bapor neng e na ayari ing pamagaral na king pamaglayag?
E mu dapat pumili tamung kapitan ning bapor a taganang pegaralan na ing pamagmaneung bapor, atin yang mayap a karanasan at pantas yang tagana king pamagpagana at pamanibala king pamaglayag? Kasi, nung pumili tamung e na byasa, e pa megaral at ala pang karanasang masalese king pamaglayag, agyang igalang ku pa ing kuru-kuru mu’t pala-palage king nu man anti─nung mitsab ya ing bapor alang ulaga ing kekang kuru-kuru uling e mu pekapili king nung ninu nanu ing pegaralan na at nanu ing balu na o karanasan ning pinili mu.
Ing dapat pakapili mung masalese king kapitan ning bapor tamu, aliwa itang menwala kamu keng indredus, abe at kabalen. Nung ali, aliwa mu ika ing lumbug at malumud─nung e itamu ngan a pakasake king bapor a mipalgywan Pilipinas!
***
Dake Talabaldugan:
milalambitin (panguri) makapaglambitin, kegiwan maglambitin. English – able to hang on something, like a monkey on vines or trunks. Alimbawa king pamangamit: “Agyang malati la pa deng matsing milalambitin na la kareng mangatas a impun tanaman keng kasukalan ning kabundukan.”
milalambitinan (panguri) bage alalambitinan, ating makapaglambitin. English – a thing or things that could be used in hanging and transferring to and fro. Alimbawa king pamangamit: “E binang saguling abalu nung ing baging milalambitinan yang parati.”
milalamlam (pangdiwa) maglamlam o maging malamlam paglalawe o pamipaglalawe; batwin, bulan o sulu o suluging mimina aslag. English – looking sadly, inauspiciously. Alimbawa king pamangamit: “Milalamlam ing lawe na ning anak king pengari dapot ing pengari e ya magbayu paglalawe karing anak na.”
***
MIKASING-KABALDUGANG AMANU TAMU
kiling – makakiling; e makatulid, e makatuntun.
kibit – makakibit; aliwang amanung gagamitan king kiling; amanung gagamitan bang ilarawan ing lupa o katawan ning tau o aliwang bage.
makagilid – makatagilid; makakibit, makakiling, alanganin tikdo o talakad, kera o lukluk.
makabakle – salungat king matulid o makatuntun; kiling o kibit kabilyan.
ukus – e matulid katawan; bala makaduku parati, maging bunga ning labis a pamangduku pauli ning keynan katawan o sakit.
bukut – kiling o kibit gulut; bina o lagpus o lakwas bina kabilyan kesa keng ukus.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com, mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.