Nabaniug na nga ang election season nga panahon sa pagpanguwarta sa ubang mga tawo. Niadtong milabay nga eleksiyon, atong nasayran nga grabe ang vote-buying kun pinalitay sa botos. Ang uban nakadawat lamang og P100 samtang ang uban nahataga’g P1,000. Pipila ka mga botante gisaaran nga hatagan kon modaug na ang kandidato. Ang uban gihatagan og down payment samtang ang uban wala.
Dunay daghang reklamo nga gamay nalang ang miabot sa mga botante kay gikapnan sa mga lideres sa pulitiko. Sumala sa akong higala nga dagko ang palit didto dapit sa Mindanao ug sa ubang lugar sa Kabisay-an nga moabot ang uban og tag P15,000 ang tawo. Nahurot gud kuno ang stock sa cell phone sa mga tindahan sa maong mga dapit kay mao may unang paliton sa makadawat og kwarta gikan sa pulitiko.
Apan dili lang ang ubang mga botante ang makasapi panahon sa eleksiyon kay mas dako man gani ang mabulsa sa ubang mga tawo nga molansar lang gayud aron makapangayo og amot ug donasiyon gikan sa mga higala ug mga negosyante. Dili ikalimud nga adunay daghang mga pulitiko, labi na ang ang mokandidato sa mga national position, ang dako kaayog masubra human sa piniliay.
Ang ehemplo niini mao sila si Isko Moreno Domagoso nga miangkon nga nakasobra siya og kapin sa P50 milyones nga iyang gideposito sa iyang bank account human niya bayri ang buhis alang niini. Nakita usab sa Statement of Contributions and Expenditures (SOCE) ni Presidente Rodrigo Duterte nga nakadawat siya og kontribusiyon nga P375,009,474.90 ug migasto siyag P371,461,480.23. Sa ato pa nakasobra siyag P3,547,994.67.
Sumala niya nga gusto unta niyang iuli ang maong kwarta apan maglisud na siya pag-ila sa nag-donate niadto. Hapit tanang mga kandidato dihay nasobra sa ilang nadawat nga salapi. Kanang giingon nga mamawi sila sa ilang nagasto kon modaug na sila sa eleksiyon dili kaayo katuhoan kay kadaghanan kanila wala may dakung kawarta nga moguwa gikan sa ilang kaugalingong bulsa. Dili man tingali tanan apan aduna gayuy daghang mga mokandidato matag eleksiyon kay naay dakung kwarta sa pulitika. (mannyrabacal1144@gmail.com)