Niadtong Miyerkules ang katapusang adlaw sa pagfile sa Statement of Contributions and Expenditures (SOCE) sa tanang mga kandidato sa miaging eleksiyon, napildi midaug ug sa mi-withdraw. Dinhi masayran kon pila ang nadawat nga kontribusyon ug nagasto sa mga kandidato. Ang gitugot sa Commission on Elections (Comelec) nga magasto sa matag kandidato P10 ug laing P5 matag rehistradong botante gikan sa political party.
Sumala sa SOCE ni Pesident-elect Ferdinand Marcos, Jr. nakadawat siya og P624,684,320 samtang nakagasto og P623,230,176.68. Aduna siyay nasobra nga P1,454,143.41. Wa masayri og unsaon ni Marcos ang maong sobra. Sa laing bahin, sa SOCE ni Sen. Manny Pacquiao, iyang gi-report nga migasto siya og P119 milyones.
Nakadawat siyag P56.4 million apan nakagasto siya gikan sa iyang kaugalingong pundo og kapin sa P62.6 million. Naka-file na usab sa ilang tagsa-tagsa ka SOCE sila si Vice President Leni Robredo, Panfilo Lacson, Francisco Moreno Domagoso ug ang mga midagan pagka-bise presidente ug pagka-senador apan wala pa nato makuha ang detalye.
Pila man say sobra sa ilang campaign funds. Diha ra bay kandidato kaniadto nga nakasobra og P50 milyones nga iyang gideposito sa iyang bank account human bayri ang buhis. Kinsa kaha ang napun-an og minilyon karon sa ilang bangko human sa eleksiyon?
Ambot og katuhoan ba kining ilang gi-file apan lisud kining ma-check. Ang mga kontribusyon ug ubang mga amut dali ra kining masayran kay kadaghanan, labi nag dinagko, ila man nga ireport ngadto sa Comelec. Apan ang lisud masuta mao ang gasto labi na kay naa man gyuy vote-buying. Mao ra ba hinuon kini ang dako nga galastuhan.
Kon akoy pabut-on mas uyon na lang ko nga pasagdan nato ang mga kandidato nga mogasto hangtud sa ilang maabut kay aron daghan hinuon ang matabangan.
Kini gud nga pag-limit sa galastuhan aron man dili kuno dili sila mangawat sa salapi sa lungsod aron mabawi ang ilang nagasto. Ako nagtuo nga kon ang usa ka kandidato tikasan ug kawatan gyud bisan kon wala pa siyay gasto sa eleksiyon mangawat gyud gihapon kini siya. Suma gud?
* * *
Ang lima ka mga appointees ni Presidente Rodrigo Duterte gi-bypass sa Commission on Appointments (CA). Sila mao si Comelec Chairman Saidamen Pangarungan, ug mga Commissioners Aimee Torrefranca-Neri ug George Garcia, COA Chairperson Rizalina Justol ug CSC Chairman Karlo Alexei Nograles.
Kinahanglan sila og bag-ong appointment. Dili na makatudlo kanila pag-usab si Presidente Duterte. Apan wala usab sila i-appoint ni President-elect Marcos. Angay lang nga si Marcos na ang mo-nominate og bag-ong mga opisyal kay siya na ang molingkud sa Malacanang karong udto sa Hunyo 30.
Kadto gani untang pagtudlo sa bag-ong Associate Justice sa Supreme Court gihuwat na unta nga makatudlo ang bag-ong napili nga presidente. Apan final na ang appointment kang Justice Maria Filomena Singh nga wa na nagkinahanglan nga mopasar sa CA. (mannyrabacal1144@gmail.com)