Naa karon sa kalibog ang kapulisan sa lalawigan sa Sugbo kon kinsa nga kamandoan sa pagsul-ob og facemask sa mga lumolupyo sa lalawigan sa Sugbo ang ilang sundon, si Interior Secretary Eduardo Año ba o si Gobernador Gwendolyn Garcia?
Human niluwat og executive order si Garcia alang sa optional nga pagsul-ob og facemask sa open spaces ug maayog bentilasiyon, si Año nimando sa kapulisan sa lalawigan sa Sugbo sa pagdakop niadtong di magsul-ob.
Apan si Garcia niingon nga ang iyang kamandoan ang matuman kay duna siyay operational control sa kapulisan base sa Local Government Code.
Matod ni Garcia nga di mahimong dakpon ang mga lumolupyo nga wa magsul-ob og facemask sa gawas ug maayo og bentilasiyon nga mga dapit.
“I am calling on the PNP to make no such apprehensions.If you recall, there is operational control of the local government unit over the police,” matod ni Garcia sa iyang press conference sa Biyernes, Hunyo 10, 2022.
Atol sa pakighinabi sa mga tigbalita, gipasabot ni Garcia ang iyang kamandoang giluwatan, Executive Order No. 16, aron paghatag og katin-awan labot niini.
Matod ni Garcia nga ang maong mando wala magpugos sa mga tawo nga gusto gihapon nga mosul-ob sa ilang mga facemask bisan naa sa gawas.
Iyang giklaro nga ang maong mando alang lamang sa mga Sugboanon sa probinsya sa Sugbo, pasabot kadto lang nagpuyo sa 44 ka mga lungsod ug component cities.
“We are not saying you cannot use facemask. It’s optional. Those that would wish to breathe in pure oxygen, the more beneficial sea air, then please. Let’s not bring the wearing of facemasks to ridiculous levels,” dugang niya.
Matod sa gobernador nga ang mando nag formalize lang usab sa kasamtangang nahitabo sa palibot, diin giingong daghan na ang wala magsul-ob og facemask.
Gihimo niyang pananglitan ang grand rallies atol sa election period, diin giingong wala magmando ang DILG sa pagpadakop sa mga tawo nga wala magsul-ob og panagang.
“The public is sick and tired of this facemask, especially when it’s already unreasonable to be wearing it in wide open ventilated areas...Why did you not insist? Why did the DILG not instruct the police to apprehend all those that attended rallies who are not wearing facemask or all those who stood by the roadsides in hundreds of thousands for the caravans not wearing facemasks? And now you ask the PNP to apprehend those not wearing facemask because of my executive order? Were they sleeping during the time of the campaign? And now they’ve suddenly awaken kay mana ang election?,” pangutana sa gobernador.
Ang pagsul-ob og facemask gimando sa Department of Health (DOH) atol sa pagsulbong sa mga kaso sa coronavirus disease 2019 (Covid-19).
Niresulta kini sa pagmando sa DILG sa Marso 2021 sa pagdakop sa mga violators o kadtong dili motuman sa mando.
Subay sa kamandoan ni Garcia, karong Lunes, Hunyo 13, 2022, mopasar og resolusiyon ang Hunta Probinsyal pag suporta sa lagda ni Garcia kalabot sa optional nga pagsul-ob og facemask.
MANDATORY KUNO
Di ilhon sa Department of the Interior and Local Government (DILG) ang executive order nga giluwatan ni Garcia.
Si Año nimando sa kapulisan nga ipadayon ang “confront, apprehend, and arrest” sa tanang nakalapas sa minimum public health standards (MPHS), nga naglakip sa mandatory nga pagsul-ob og facemask sa mga pampublikong lugar nga gitakda sa Inter Agency Task Force (IATF). ), ilabi na sa Probinsya sa Sugbo.
Iyang gitumbok ang guidelines sa IATF sa pag-obserbar sa MPHS, ilabina sa mga pampublikong lugar, nga giaprobahan ni Presidente Rodrigo Duterte.
“The President has directed that we will continue to wear face masks except under circumstances defined by the Inter-Agency Task Force on Emerging Infectious Diseases (IATF-EMID). Current IATF protocols allow only for specific instances when masks can be taken off, such as when eating or during certain well-ventilated sports and activities,” matod ni Año sa usa ka pamahayag.
Niini, tak-om ang Cebu Police Provincial Office (CPPO) nga ubos sa kamandoan ni Police Colonel Engelbert Soriano.
Hangtod ning pagsuwat, wala pa moluwat og pamahayag si Soriano.
Apan sa dakbayan sa Sugbo una nang mipagawas og pamahayag si Mayor Michael Rama nga wala pa niya libkasa ang lagda sa minimum health standard ug padayon ang pagpasul-ob sa mga tawo og facemask.
Si Police Major Jose Angelo Acupinpin, hepe sa operations branch sa Cebu City Police Office, nagkanayon nga walay nausab sa ilang pagpatuman sa health protocol.
“O, yes, Sir, kay atoang kadaghanan sa mga naa sa Cebu City ga wear man og mask. Gamay ra man ang wala ga wear og mask nga mabantayan nato. So, gani kon duna tay makit-an, ato sila gina remind nga mag wear gihapon og mask pero wala na tay apprehension kaayo kay compliant na man sila,” matod ni Acupinpin.
Bisan ang dakbayan sa Mandaue di molikbas sa kamandoan sa pagpasul-ob og facemask sa tanang higayon bisan asang dapita. (TPM sa SunStar Philippines)