Gipirmahanan ni Presidente Rodrigo Duterte niadtong Mayo 6, 2022 ang usa ka balaod nga nagpatigbabaw sa mga katungod ug naghatag og proteksyon sa mga “foundling” kun mga batang abandonado ug wa mahibaw-i kon si kinsa ang ilang mga ginikanan.
Ubos sa Republic Act No. 11767, ang Foundling Recognition and Protection Act, ang foundling nga makit-an dinhi sa Pilipinas ingon man sa mga embahada, konsulado ug teritoryo sa Pilipinas sa gawas sa nasod pagailhon nga usa ka natural-born Filipino citizen “regardless of the status or circumstances of birth.”
Ang ilang mga katungod magsugod sa ilang pagkahimugso. Busa wa na silay pagabuhaton pa aron mahingpit ang ilang pagka Filipino citizen. Di usab kini mahimong kwestiyunon, gawas lang kon dunay igong kalig-unonan nga langyaw ang iyang ginikanan.
Di usab makaapekto nini ang simulated birth certificate o kakuwang sa mga papeles sa pagsagop, kalangan sa pagtaho ug pagrehistro sa hingtungdan nga mga ahensiya sa kagamhanan.
Ubos sa maong balaod, gisangon ang proteksyon sa mga foundling ngadto sa National Authority for Child Care (NACC), usa ka ahensiya ubos sa Department of Social Welfare and Development (DSWD). Gilatid usab ang mga lagda alang sa adoption ug legitimization sa mga foundlings ingon man foster care. Lakip niini kadtong mga foundlings nga karon hingkod na ang panuigon.
Ang si bisan kinsang ginikanan mahimong mobiya sa iyang anak nga 30 ka adlaw o mas bata pa nga way tulubagong kriminal didto sa mga safe havens sama sa mga licensed child-caring and child-placing agencies, mga hospital sa gobyerno, infirmaries, city health offices, birthing homes, rural health units ug barangay health stations. Apil sab niini ang mga local social welfare office ug residential care facilities sa DSWD ug sa lokal nga kagamhanan.
Pananglit ang mga biological parents ug mga legal guardians magmahay sa ilang pagbiya sa bata, mahimo silang mopasaka og petisiyon sa NACC aron makuha pagbalik ang bata ug mahibalik ang ilang parental authority, gawas lang kon gisagop na ang maong bata.
Ang makakaplag sa usa ka abandonadong bata kinahanglan nga mopahibawo niini sa usa ka local social welfare officer o sa labing duol nga safe haven provider sud sa 48 oras pinaagi sa usa ka affidavit.
Ang maong balaod nagpahamtang og silot nga pagkapriso gikan sa unom ka buwan ngadto sa unom ka tuig sa mopalsipikar sa rehistro sa usa ka foundling. Kon gitumong kini alang sa kidnapping o human trafficking, ang tanan nga nalambigit multahan og gikan sa usa ka milyon ngadto sa lima ka milyon ka pesos dugang sa priso gikan sa tulo ka buwan ngadto sa duha ka tuig.
Kadtong mobabag o molangaylangay sa pagsusi sa tinuoray nga kahimtang sa pagkahimugso sa foundling ug sa iyang mga ginikanan silotan sa pagkabilanggo gikan sa unom ka buwan ngadto sa lima ka tuig. Samtang ang usa ka safe haven provider nga napakyas sa pagtaho sa pagkakaplag sa usa ka foundling sud sa 48 oras multahan og gikan sa P500,000 ngadto sa P1 milyon. - edbarrita@gmail.com