Dihay usa ka supplier og tambal nga gusto moapil sa bidding sa probinsiya.
Ang una niyang gihimo, nagpangutana usa siya sa patakaran, kay lainlain baya ang patakaran sa bidding.
Timing nga napunta siya sa nakabalo sa patakaran. Gitagaan dayon siya og bidding form nga papirmahan niya sa ubang suppliers aron pagseguro nga siya gyod ang modaog.
Sobra sa P10 milyunes ang budget sa probinsiya.
Hilabihang lipaya niya, tiaw bay makuha niya ang bidding nga balor og P10 milyunes.
Human madawat ang bidding form, nangutana dayon siya og pila may inyo ani. Ang tubag: 40%.
Wala dayon makatubag ang supplier ug human sa pipila ka pitokpitok sa mata, iya na lang giuli ang bidding form.
Dili na lang ko moapil ana, sir, patay akong negosyo ana.
Aw okay, unsaon man nato nga mao man ni patakaran diri, matod pa sa naghatag sa form.
* * *
Dihay gusto magpa-renew sa iyang quarry permit.
Niadto siya sa usa ka opisina ug nangutana siya kabahin sa renewal sa permit. Awtomatik nga gi-refer siya usa ka tawo nga sinaligan, kinsa mao lang kuno ang iyang duolon.
Gitagaan siya og cellphone number ug nagsabot sila nga magkita sa usa ka kapehan.
Tuod man, nagkita ang duha. Human nisulti sa iyang tuyo nga renewal, awtomatik pod ang maong sinaligan nga niingon nga dunay bayranan nga P1 ka milyon aron mahatagan sa renewal.
Nakugang ang quarry operator sa kantidad ug nihangyo. Gikataho nga nitugot usab ang sinaligan nga pwede og P800,000.00.
Ang nakadimalas kay P500,000 ra ang iyang nadala busa nihangyo ang gusto magpa-renew nga iuna lang usa niya ang kwarta ug isunod lang ang kulang nga P300,000.
Nisugot ra pod kini.
* * *
Human sa bayranay, nanawag dayon ang nagpa-renew sa iyang mga trabahante ug nimando dayon nga magpadayon na ang pag-quarry.
Nagtuo siya nga libre na siya sa dakop kay nakahatag na god siya og partial nga sobra sa katunga.
Nasiga ang iyang mga mata sa pagkahapon sa dihang gibalitaan siya nga gidakop ang iyang mga cargo truck.
Nanawag na pod siya sa sinaligang tawo ug nakigsabot nga makigkita. Sa dihang nagkita na sila, mibayad na lang ang quarry operator sa iyang kulang nga P300,000.
Ug tuod man, wala na dakpa ang iyang mga truck.
Sa dihang gipangutana siya og nganong mibayad siya sa kulang, mitubag lang pod ang quarry operator nga ilimos na lang to niya sa taas nga opisiyal.
Matod pa sa quarry operator ngadto sa iyang gisultihan nga “makabalos ra bitaw ko ana niya pohon”.
Tuod man, nakabalos gyod ang operator (human napildi kini sa miaging eleksiyon). Hasta ang supplier og tambal. Hasta ang uban nga mga nabiktima pod sa kurakot sa opisiyal.