Daghang pamilya sa lungsod sa Barili ang nabalaka ning ilang kahimtang karon human hapit moabot 100 ka mga kaso sa tipus ang miigo sa lungsod sukad niadtong Marso hangtod ning buwana. Napuno sa mga pasyente ang Barili District Hospital ug Barili Infirmary gikan sa 24 sa 42 ka mga barangay nga natakbuyan sila sa tipus.
Kasagaran sa mga pasyente gihilantan sud sa 14 ka adlaw, naay diarrhea ug nagsakit ang mga tiyan. Kining typhoid fever kun tipus usa kini ka impeksyon nunot sa bacteria nga Salmonella typhimurium nga nakuha gikan sa pagkaon o sa kontaminado nga tubig unya ang sintomas ini taas ang hilanat, mag-diarrhea ug magsuka.
Maayo nalang kay nahupay og gamay ang gibati sa mga kabanay sa pasyente kay mismo si Cong. Pablo John Garcia nibisita kanila ug nipahibawo nga may madawat silang financial assistance gikan sa Department of Social Welfare and Development (DSWD). Personal usab nga nipaabot og hinabang si Cong. PJ sa tulo nga nangamatay, nga gipadangat sa iyang kapikas nga si Karen.
Ang Kapitolyo pinaagi ni Gob. Gwen Garcia, nipadala usab og daghang tambal, test kits ug chlorine isip abag aron di na modaghan pa ang mga kaso sa tipus sa Barili. Makasubo lang kay sa gihimong pakisusi sa Cebu Provincial Health Office, nasuta nga 12 sa 16 ka mga tinubdan sa tubig sa lungsod wa makapasar sa e.coli bacteriological test busa gisuspenso ni karon hangtod sila makapasar. Ang unom ka tinubdan walay operational permit gikan sa Department of Health.
Maayo nga tutokan ning wa pagpasar sa E.coli bacteriological test kay di mahimo nga ang kinabuhi sa mga Barilinhon masayang tungod niini. Mas maayo nga palapdan ang pagbantay niini sama sa matag buwan nga test ang ipahigayon aron maseguro nga luwas ang tubig nga mainom. Dili tanan makaabot sa mineral water nga mao nay gigamit sa matag balay busa ang uban sa gripo sila mokuha sa ilang mainom.
Nagtuo ko nga ubos sa bag-ong administrasyon ni Mayor John-John Garcia ug sa bag-ong Konseho, ilabi na sa committee on health, aduna na silay konkreto nga plano ug programa alang niini aron malayo sa kadaut ang kinabuhi sa atong igsuong mga Barilinhon. (josephelvirtubilan@gmail.com)