DUNAY sitas sa kanta nga Bisaya nga nagkanayon "Matag tawo may sinugdan; Matag sinugdan may katapusan, hinuktuki kung asa ka punta." Makapahinuplog kining kantaha nga sagad awiton sa misa sa patay nga buot ipasabot nga tanang kinabuhi niining kalibutan lumalabay lamang. Busa tungod sa kamubo ra sa kinabuhi, atoa kining ampingan ug magbuhat kita'g butang nga ikaayo sa katilingban. Hinuon managlahi ang atong baruganan sa mga butang. Ang importante nga gihinuktukan nato kung asa ta moadto.
Sa niaging mga semana atong nasaksihan ang pagbag-o sa atong kasaysayan.
Nilingkod nga ika-17 nga presidente si Ferdinand "Bongbong" Marcos Jr. kauban sa iyang bise presidente nga si Sara Duterte-Carpio. Nilingkod na sab ang napili natong mga miyembro sa Kongreso ug mga lokal nga opisyal.
Gawas niini adunay kasaysayan nga nahitabo, ug kini ang pagkamatay sa atong kauban ug higala sa "child rights advocacy" nga si Bernardo "Bernie" Mondragon. Natawo siya niadtong Septyembre 1958 ug namatay niadtong Hunyo 24, 2022 sa balatian.
Dugay ko nang nakaila si Kuya Bernie kay siya kadtong nakaagni kanako nga mosalmot sa "child rights advocacy" niadtong 2003. Naila ko siya nga maayo nga higala ug may lig-ong baruganan ilabi na sa pagpanalipod sa katungod sa mga bata og batan-on.
Sa iyang pagkabata, gisunod niya ang tawag kaniya sa Ginoo nga mahimong pastol sa Iyang karnero. Gi-ordinahan siya sa pagka-pari ubos sa Society of Divine Word o SVD ug didto nag-misyon sa probinsiya sa Agusan.
Gawas sa pag-atiman sa kalag sa katawhan, gibuhat sab niya ang mga programa nga nagtabang sa problema sa mga kabus nga katawhan sa iyang parokya.
Tuod man, taliwala sa kabangis sa Martial Law, naaghat siya nga mopadayon sa misyon sa pagtukod og simbahan sa katawhan dinhi sa kalibutan mao nga niluwat kini sa iyang katungdanan ug nagpadayon sa pagtabang sa mga kabus ug timawa.
Kauban sa iyang kapikas nga si Alma Lusanta, ilang gisugdan ang daghang programa para sa mag-uuma, mga Lumad, kababayen-an, kabataan ug kabatan-onan.
Gimugna ni Kuya Bernie ang Kabataan Consortium niadtong 2001 nga nitabang sa pagpagahum sa mga kabataan dinhi sa Davao. Kauban niya ang Tambayan Child's Rights Center, Kaugmaon, Talikala, METSA, Amaya Lay Foundation, KABIBA, ug uban pa. Isa si Kuya Bernie nga nagduso sa paghimo'g talaan sa gitawag nga biktima sa pagpamatay ilabi na sa mga bata dinhi sa Davao. Gitukod niya ang Coalition Against Summary Execution (CASE) uban sa simbahan, eskuwelahan, "civil society organizations", ug "non-government organizations."
Human niini, gitukod na usab niya ang Child Alert isip Executive Director nga nagpadayon sa pagprotekta sa kabataan batok sa pagpang-abuso, human trafficking, ug uban pa.
Usa ka lig-on ug malantip nga kritiko si Kuya Bernie sa pamunoan ni Presidente Duterte tungod sa isyu sa "extrajudicial killings" dinhi sa Davao ug sa ubang lugar sa Pilipinas sa dihang nahimo na siyang presidente.
Apil ako sa libuan nga nidayeg sa iyang prinsipyo, pagkatawo ug mga adbokasya nga iyang gisugdan.
Panaw sa kalinaw Kuya Bernie ug salamat sa imong gitampo alang sa kabulahanan sa kabataan sa atong panahon.