Di na maihap ang akong mga kaila nga nanga-biktima ining pagpangilad ‘online’ kun ‘online scam’. Gani usa ini nila nga nagrabihan diriyot maghikog kay nahurot gayod iyang hinaguan ug hinipusan human nailad sa tam-is nga dila sa namaligya nga iyang nailaila online.
Tungod ini, naingganyo ko pagsuwat ining lindog aron madiparahan ug makalikayan dayon ang pagpangilad samtang sayo pa.
Una, ayaw dayon pagtuo kon naay mang-ingganyo sa pagbutang og puhunan para negosyo nga daling mopadubli o tripli sa kita kay layo ra ni sa tinuod nga mahitabo gawas kung makadaog ka og sweepstakes o lotto unya ma instant milyonaryo.
Kasagaran ini, para ka madani, magpakita kunuhay og pinaypay nga kwarta o pitaka nga nag-awas-awas ang sulod sa kadako sa kita.
Way kumo kon magkuti-kuti og pakisusi una motuo o mohatag og pagsalig.
I background check ang record sa iyang nangaging mga transaksyon lakip ang iyang rehistro sa SEC (Securities and Exchange Commission) o business permit gikan sa lokal nga kagamhanan.
Importante sab ang track record ug kredibilidad sa iyang mga negosyante . Mahibaw-an nimo nga binuang o di tinuod kay dali man kining makaipsot sa estorya kon makadipara nga duna kay kahibalo.
Sunod, ayaw pagderitso og pirma og mga dokumento kon wa ka kasabot kay sa iningles pa ‘ignorance of the law excuses no one’ busa hinayhinay. Way komo kon mangutana sa dunay kahibalo sa natad sa negosyo.
Kon makigkita o makig-atubang sa personal, ikaw dapat ang magbuot kon asa mo magkita unya seguraduha gayod nga luwas ang lugar. Mas maayo kon makadala ka og kauban nga mahimo nimong witness kon magkinaunsa.
Kon magkasinabot na, pangayo og resibo inig bayad isip ebidensiya o dokumento sama sa kontrata, memorandum of agreement o terms of reference nga mahimo ninyong kinuptanan kon magkinaunsa. Mas maayo kon kini manotaryohan.
Katapusan, tawag o sang-at dayon sa reklamo sa mga awtoridad sama sa PNP Anti-cyber Crime Group: 0915-589-8506.