NAMUGNA ang United Nations (UN) niadtong 1945 pagkahuman sa ikaduhang gubat sa kalibutan. Gilangkuban kini sa 51 ka nasud aron mapatunhay ang pangkalibutanong kahapsay ug kalinaw, pagmentinar sa mahigalaong relasyon sa mga nasud, pagduso sa kalamboan, maayong pamuyo ug tawhanong katungod.
Hataas na ang naabtan sa UN apan daghan sab ang nibatikos niini nga walay ngipon ug wala makapahunong sa kagubot, kapobrehon ug pagpang-abuso sa tawhanong katungod sa katawhan.
Karong bag-o, gibatikos kini ni Pope Francis tungod sa nagpadayon nga giyera sa Ukraine batok sa Russia. Daghan sab nga mga deklarasyon ug resolusyon niini nga wala tumana sa iya mismong mga sakop kay matud pa, wala kini "police power" aron ipatuman kini sa matag nasud.
Apan matud pa ni Ted Turner, tsirman ug usa sa mga nagpundar sa UN nga dili mabuhat sa usa ka nasud ang ginabuhat sa UN ilabi na sa pagseguro sa dignidad sa tawo.
Sa akong kabahin, daghan tuod nga butang nga dili mahimo sa UN tungod sa kadako sa responsibilidad niini ug sa kakulang sa pundo aron mapatuman ang tanang deklarasyon ug plano niini.
Akong gisulat diri ang 10 ka impormasyon sa UN nga posible wa nato masayri. Una, ang Universal Declaration of Human Rights maoy unang pinaka-importanteng dokumento nga napanday sa UN niadtong 1948. Ikaduha, ang badyet sa UN Peacekeeping kay ubos lang sa 0.5 percent sa tibuok badyet sa militar sa kalibutan. Aduna kini 100,000 peacekeeper sa 13 ka operasyon sa tulo ka kontinente. Ikatulo, ang World Food Programme naghatag og pagkaon sa 115.5 milyon ka mga tawo nga gigutom sa 84 ka nasud. Ikaupat, ang mga ahensiya sa UN naghatag og tabang sa 1.9 milyon ka babaye nga buntis ug nanganak.
Ikalima, mga ahensiya sa UN nagsuplay og 5.5 bilyon nga doses sa bakuna sa Covid-19. Ikaunom, nagtabang ang UN sa malinawong piniliay sa 50 ka nasud nga iyang miyembro. Ikapito, ang UN ug mga ahensiya nagtabang sa mga bakwit tungod sa kabangis, giyera ug pagpanglutos. Moabot og 82.4 milyon ka tawo nga namakwit tungod sa kagubot. Ikawalo, napagawas ang UN og Paris Agreement kabahin sa "climate change" nga gipirmahan sa 174 ka lider sa mga nasud sa kalibutan niadtong Earth Day 2016. Ikasiyam, ang UN nagpaguwa sa Sustainable Development Goals 2015-2030 sa pagbatok sa kapobrehon, walay panag-angay ug pagprotekta sa kalibutan. Hulip kini sa gitawag nga Millennium Development Goals nga natapos niadtong 2015. Ang ikanapulo, 63 percent sa tanang botante sa Ustados Unidos kay nagtuo nga gikinahanglan ang UN karon.
Apil ang Pilipinas sa mga unang nagpundar sa UN ug gani nahimo siyang Presidente sa Fourth Session sa UN General Assembly isip delegado sa Pilipinas sa unang komperensiya niini sa San Francisco, USA niadtong 1945.
Usa sab si Romulo nga nipirma sa Bretton Woods treaty diin natukod sa World Bank ug International Monetary Fund. Ang UN Children’s Fund maoy nag-unang ahensiya nga nagtabang sa daghang isyu kabahin sa kabataan dinhi sa Pilipinas ilabi na sa panahon sa kalamidad ug pagpang-abuso. Atong tabangan ang UN!