Sugod sa Abril ning tuiga, nagpagawas ang Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) og plastic o polymer nga kwarta nga tag-P1,000.
Unsa man kining polymer nga kwarta? Ang polymer usa ka tin-aw ug nipis nga plastic nga mas lig-on pa sa papel.
Kini, matod pa, mas lig-on pa sa papel, maoy nag-una sa mga hinungdan ngano nga migamit ang BSP sa polymer para sa bag-o nga papel-de-bangko.
Pero dunay daghang mga problema ang plastic nga kwarta.
* * *
Sumala sa mga basehan sa pag-amping sa maong kwarta gikan sa BSP, migawas nga hilabihan ka delikado ang maong kwarta.
Daghang mga gidili ang maong kwarta, sukwahi sa kwarta nga papel. Daghan ka og mahimong buhaton sa kwarta nga papel nga dili nimo mahimong buhaton sa kwarta nga plastic.
Pananglit, dili mahimo nga ipilo ang plastic nga kwarta. Dili pwede mahugawan, dili mahimo nga dunay mga kunotkunot ug uban pa.
Makalibog kaayo kini kay imbes giingon nga mas lig-on ang polymer nga kwarta, hilabihan man pod diay ka delikado ug mas delikado pa kay sa kwarta nga hinimo sa papel.
* * *
Kon tumanon ang mga lagda sa BSP sa pag-amping sa plastic nga kwarta, mogawas nga hilabihan kini ka lisod buhaton.
Nganong lisudlisoron man gyod sa BSP ang mga mogamit sa plastic nga kwarta?
Wala ba diay nila kini tun-i og maayo kon unsa ang epekto sa paggamit sa maong kwarta, ilabi na sa yanong mga tawo nga wala maanad og gamit sa dako nga pitaka, labi na kadtong naanad lang og gamit sa inirola o karaang bag?
Di ba kataw-anan ang silot nga ipahamtang sa mga tawo nga mopilo sa maong kwarta?
Kinsa may mohukom kon pwede pa magamit o dili na pwede magamit ang plastic nga kwarta ilabi na kon daghan na ang migunit niini?
Kon ingon ana ka delikado ang maong kwarta, kinsa pa may ganahan mohupot, mogamit o modawat sa maong kwarta?
Di ba kaha molikay na lang ang mga tawo sa pagdawat sa maong kwarta ug mopili na lang sila sa tag P500 nga kwartang papel?
Kon mahitabo kini sa tibuok nasod ug dyotay na lang sa mga katawhan ang mogamit sa plastic nga kwarta, dili ba dakong usik-usik kini sa kwarta sa katawhan?
Ang nakapait ra ba kay nagplano na sab ang BSP nga gamiton na ang polymer sa ubang mga kantidad sama sa P500, P100, P50 ug P20.
Di ba kaha makadugang lang sa kagubot sa tanang transaksiyon kon buhaton gyod kini sa BSP?
Nganong dili man mohimo ang BSP og dugang pagtuon kon husto ba gyod nga pulihan ang papel nga kwarta ngadto sa plastic nga kwarta?
* * *
Mas maayo pod unta nga iapil sa pagtuon ang epekto sa mga transaksiyon gamit ang polymer nga kwarta sa aktuwal gyod nga panghitabo sama sa mga transaksiyon didto sa merkado nga nagbaligya og isda, karne ug utanon.
Lisod kaayo kini kay di na pwede dawaton ang plastic nga kwarta sa basa og kamot. Magsigi na lang og panarapo ang nagbaligya kada dawat sa kwarta? Di ba langan kaayo kini alang kanila? Kon dili dawaton sa mga malls o department store ang kwarta, unsa may angay buhaton?