Magsugod na gani ang uwan, ang tanan pulos na makulbaan kay baha man ang padulngan niini. Niadtong milabayng semana, ang nagkadaiyang mga dapit sa mga dakbayan sa Sugbo pulos nakatilaw sa pagsaka sa tubig.
Nahimong mga sapa ang mga karsada, nga ang uban miabot sa hawak ang giladmon sa tubig. Ang mga sakyanan nahabilin sa karsada ug ang ubang mga balay nasudlan na usab sa tubig nga midaot sa ilang mga kabtangan.
Ang sitwasyon matag tuig na kini nga magbalikbalik kay ingon ani ang panahon sa tuig kay ting-uwan naman apan wa pa gihapoy aksyon ang atong kagamhanan. Naa man gani gihimo daw sa “band aid solution” ra kini nga sunod ting-uwan mobalik nasad ang problema.
Nagpadayon karon ang pagtrabaho sa drainage sa dalan Colon nga sa taas nga katuigan grabe ang baha nga moigo sa dapit kon mag-uwan na. Naobserbahan lang nako nga gagmay ang mga culvert nga gigamit niini nga lantaw nako nga mapakong gani ang iring kon mosud niini.
Karon bag-ohay lang, nagsugod ang tagsa-tagsa ka mga administrasyon sama sa dakbayan sa Sugbo nga ilang lantawon pagbalik ang ilang drainage master plan kon duna man gani. Kana unta nga master plan nga molungtad og lima ngadto sa 10 ka tuig.
Kanang desinyo nga atong madepensahan ning baha nga mopatay na og kinabuhi nga resulta sa “climate change” nga ang atong henerasyon karon mao nay nasinati. Resulta kini sa pagpabaya sa mga niagi nga henerasyon ngadto sa atong kalikupan. Lig-ong mga inprastraktura ang angay tukuron aron mapugngan ang bul-og sa tubig nga anha moagi sa kasapaan.
Taliwa ning tanan di nato pasagdan ang kagamhanan kay kitang katawhan adunay responsibilidad usab aron mapugngan ning trahedya nga moigo kanato sama sa kanunay nga paglabay sa atong basura sa hustong labayanan, ilabi na kadtong maoy makabara sa atong mga kanal ug kasapaan. Kon gusto ta nga ang atong kalibutan nga gipuy-an karon atong ibilin sa mga mosunod nga henerasyon magpabilin nga luwas, angayan lang nga magtinabangay ug maghiusa kita alang sa maayo ug limpyong palibot sa umaabot.(josephelvirtubilan@gmail.com)