Diputado: Ang kamahal sa presyo sa baboy

Usa sa mga problema sa Bohol mao ang kamahal sa presyo sa karne, ilabi na gyod ang karneng baboy. Daghan ang mireklamo sa kataas sa presyo sa karne nga daghan man unta ang supply sa baboy.

Kasagaran sa pangutana atua magsentro sa supply, kon daghan ang supply, nganong mahal man. Di ba kon daghan ang supply, mous-os unta ang presyo.

Ug kon nihit ang supply, mosaka sab ang presyo?

* * *

Husto gyod kaayo ang maong mga pangutana.

Apan giunsa man pagkasayod sa mga tawo nga daghan ang supply sa baboy? Duna ba silay nakita nga kalihokan nga makamatuod nga daghan gyod ang supply sa karneng baboy?

Usa lang ang ilang gibasehan – padayon ang Bohol nga nagpadala sa mga baboy o karneng baboy ngadto sa Metro Manila ug sa ubang mga lugar sa Luzon.

Kon gamay ra ang supply, maundang unta kini.

* * *

Mao kini ang problema.

Kon mahal ang palit sa mga komprador sa Manila o sa Luzon, unya barato ra ang pinalitan sa mga komprador gikan sa Bohol, siyempre adto gyod mamaligya ang backyard raisers sa ilang baboy sa mga komprador sa Manila.

Dako sila og makwarta sa mga komprador gikan sa Manila.

* * *

Mao kini usa sa hinungdan nganong mahal ang presyo sa baboy sa Bohol.

Bisan tuod daghan ang supply, pero tungod sa pagsulod sa mga komprador sa Manila, mausab gyod ang palit sa baboy.

Ang presyo gikan sa Manila mao nay himuon nga basehan sa palit sa baboy bisan sa mga komprador gikan sa Bohol.

* * *

Unsa may angay buhaton aron mausab kini ug mokonhod ang presyo sa karneng baboy sa Bohol?

Una, angay adunay inventory nga pagahimuon, pila man gyod ang gidaghanonon sa baboy sa Bohol, gikan sa backyard raisers ug gikan sa mga commercial pig raisers.

Human niini, angay mahibaw-an kon pila man gyod ang gidaghanon sa karne nga gikonsumo sa Bohol.

Dinhi mahibaw-an kon aduna bay suplus o deficit sa supply sa baboy.

* * *

Samtang gihimo kini, maayo pod unta kon isuspenso usa ang pagpadala og baboy ngadto sa Metro Manila ug sa ubang lugar sa Luzon.

Mahimo kini pinaagi sa usa ka exective order (EO) gikan sa opisina sa gobernador, sama sa gibuhat ni Gob. Gwen Garcia sa Cebu.

Sa dihang nahibaw-an ni Gob. Garcia nga balanse na ang gidaghanon sa baboy ug sa panginahanglan sa mga konsumedor sa Cebu, buot ipasabot wala nay surplus nga supply, gipaundang ni Gob. Gwen ang pagpagawas sa baboy aron unahon usa ang panginahanglanon sa mga Sugbuanon.

Tuod man, mius-os ang presyo, nakontrolar sa kagamhanan ang supply sa karneng baboy ug naundang ang reklamo sa mga konsumedor.

Di ba mahimo nga sundon usab kini sa Bohol?