Dugay na kaayo kining smuggling sa used clothing kun ukay-ukay dinhi sa nasud. Gani, ang balaud nga nagdili niini mao ang Republic Act No. 4653 nga napasar niadto pang Hunyo 1966. Nagdili kini sa pagpamalit gikan sa gawas sa nasud sa ginamit nga mga sapot ug trapo alang sa atong dignidad ug panglawas. Apan sumala sa mga negosyante nga kini usa ka negosyo nga mobalor na og P18 billion.
Wala na itago sa mga negosyante ang pagnegosyo niining ukay-ukay kay gi-display na nila kini ipon sa mga bag-ong branded clothing. Nilipang kining maong negosyo tungod kay mamalit niini ang tanang klase sa mga tawo, pobre ug dato, tungod kay kini imported, daghan usab ang branded, ug barato pa itandi sa mga bag-o nga locally-made.
Si Albay 2nd Disrict Rep. Joey Salceda, chairman sa House committee on ways and means, mosang-at og balaudnon nga mag-abolish sa RA 4653. Sumala niya nga palabihon niyang mahimong legal ang pagpamalit sa gawas sa used clothing inay nga magpadayon kining maong negosyo nga murag gitugotan na lang sa gobiyerno. Kining kakuyaw alang sa panglawas mahimong kapugngan sa Department of Health (DOH) samtang kining giingong makaminus sa dignidad wala panumbalinga sa katawhan kay bisan ang mga artista ug mga inila sa katilingban mamalit man og ukay-ukay.
Ang importasyon sa ukay-ukay maoy naghatag og daghang salapi sa smugglers tungod kay hapit wala man silay mabayran nga buhis samtang ang moangkat gikan kanila kadaghanan aduna may business permit ug mo-issue pa og resibo. Mao usab kini ang baruganan ni Sen. Raffy Tulfo nga mas maayo pang himuong legal kining ukay-ukay importation kay makadugang pa kinig kita sa atong gobiyerno pinaagi sa buhis nga gikan niini.
Artificial gyud diay ang nahitabong kakuwang sa asukar sa mga merkado tungod sa pagtago sa linibo ka sakong asukar sa mga bodega sa Bulacan, Pampanga, Pangasinan, Batangas, Manila, Davao ug ubang dapit. Gikatakda nga rondahun ang ubang mga bodega sa Visayas ug Mindanao. Nasayran nga kini salin pa sa importasyon basi sa Sugar Importation No. 3 diin mipalit ang nasud og 200,000 metric tons. Bisan pa sa daghang stocks, gusto nila nga mopalit na usab og dugang asukar mao nga nakontrobersiyal kining Sugar Order No. 4 nga mo-import unta og 300,000 metric tons. Sa Caloocan, ang mga operatiba sa Bureau of Customs mipugos og abli sa usa ka bodega ug nakuha ang sinakong asukar ug bugas nga mobalur og P231 million.
Didto sa Port of Iloilo adunay gidunggo nga 38,400 metric tons sa bugas humay gikan sa Vietnam nga mobalor og P1 billion. Si Bureau of Customs Commissioner Yogi Felimon Ruiz misugo nga imbestigahon kining iyang gituhoan nga illegally imported rice. Gawas niining ukay- ukay, asukar ug bugas humay, diha usay nasakmit nga smuggled nga onions kun sibuyas bombay gikan sa Mindanao Container Terminal Port sa Misamis Oriental nga balor og P33 million ang duha ka shipments. (mannyrabacal1144@gmail.com)