Sa gipatuman ni kanhi Presidente Ferdinand Marcos nga “New Society” ubos sa Martial Law, adunay slogan nga, “Sa ikauunland ng bayan, disiplina ang kailangan.” Kay lagi kuwang pa sa disiplina ang mga Pilipino. Apan nganong disiplinado man kaayo ang mga Pilipino kon tua sa laing mga nasod?
Pataka lang og pangihi. Bisan kon ang paril o pader gibutangan og marka nga “Ayaw pangihi dinhi.” Mao na nga napagya nga sa laing mga nasod, “urinating in public is against the law.” Sa Pilipinas, “urinating in public is against the wall.”
Kon gusto si Cebu City Mayor Michael Rama nga mahimong sama sa Singapore ang siyudad sa Sugbo, kinahanglan nga hugtan ang pagpatuman sa mga balaod ug mga ordinansa. Mao kana nga ang Singapore gitawag nga “the finest city in the world.” Fine diri, fine didto.
* * *
Sa ato pa diay ang disiplina di lang sa tawo mismo. Hangtod kini sa istriktong pagpatuman sa mga balaod. Si kanhi Prime Minister Lee Kuan Yew (LKY) niingon nga kinahanglan ang hugot nga pagpatuman sa mga balaod aron disiplinado ang katawhan.
Matod ni LKY, dihay panahon nga ang mga Singaporean mangihi sa elevator. Mao nga ilang gibutangan og mga security camera ang mga elevator. Gidili sa Singapore bisan ang bubble gum kay nasuta nga kini maoy nakabara sa ilang mga drainage system.
Sa siyudad sa Sugbo, gisugdan sa Cebu City Police Office (CCPO) ang mas estrikto nga pagpanakop sa mga makalapas sa mga ordinansa sa pagdili sa pagpanigarilyo ug pagpangluwa sa publikong dapit, lakip sa pagpataka og labay sa basura ug uban pa, sugod sa Sabado, Oktubre 1, 2022.
* * *
Ubos kini sa gitawag nga Oplan Disiplina sa CCPO. Istrikto ang disiplina sa mga residente ug mga bisita sa dakbayan sa Sugbo. Ipatuman kini bisan sa suok nga mga barangay uban sa pag-abag sa mga opisyal sa barangay.
Angay nga bantayan ang City Ordinance 1361, nga nagsilot sa ”spitting, urinating or defecating in public; failing to clean one’s surroundings; failing to provide proper waste receptacles; and posting graffiti, posters and handbills.” Ang silot multa nga P500 o community service. Sa habitual offenders, multa gikan sa P1,000 ngadto sa P5,000 o pagkabilanggo sulod sa usa ngadto sa unom ka buwan.
Laing bantayan ang Ordinance 1895 nga nagdili sa pagpanigarilo sa mga publiko ug pribadong lugar.