Ang Indonesia naigo na sab og linog. Bisan di kaayo kusog, grabe ang kadaut ug gikabalak-an nga daghan pang nangamatay itandi sa 162 nga unang naugkat.
Di kaayo kusog ang linog, apan matod sa mga eksperto, ang kamabaw sa gigikanan, kaduol sa fault line sa mga balay ug edipisyo ug ang pagtukod wa gihimo nga makasugakod sa pagtay-og sa linog.
Ang Pilipinas, apil na ang Cebu, duna say mga fault line. Di usab layo ang Leyte nga naa naglagbas ang usa sa mga dakong fault sa nasod.
Bisan di dakong fault ang naa, dako gihapon kini nga hulga sama sa nahitabo sa pagtay-og sa Bohol niadtong 2013. Kusog kaayo ang pagtay-og sa Metro Cebu ug grabe ang kadaut nga nahimo niini.
Dinhi sa Cebu, daghan nang mga edipisyo ang gipangtukod, bisan gani sa kabukiran kay daghan na ang mga tawo nga gustong magpabukid labina panahon sa Covid-19 pandemic.
Duna nay daghang subdivisions ug condominium nga nanurok.
Apan ang pangutana, bisan kon gisunod ang desinyo sa building code, unsa kaha ka segurado ang developer nga ang dapit nga gitukoran sa estruktura layo o way fault line?
Nasayod ba kaha ang land developers sa mga fault line nga gagmay ug dagko dinhi sa Sugbo aron magiyahan sila sa ilang proyekto kon kuyaw ba kini o luwas gikan sa paglihok sa yuta?
Importante kaayo ni nga kasayuran, di lang sa dagkong developers, kon di bisan sa yano nga mga lungsoranon nga gustong magtukod og balay sa yuta nga ilang napalit.
Di baya lalim nga sa usa lang ka pamilok mahanaw ang “investment” sa balay o kaha dunay kinabuhi nga makalas tungod kay nasipyat sa pagtukod.
Kon duna may hazard map nga gihimo ug gipakatap ang Mines and Geosciences Bureau (MGB), ang Philippine Institute of Volcanology and Seismology (Phivolcs) angay usab unta nga mohimo og public awareness ning dakong hulga.