Natingala akong higala nga si Gina (tinuod ngalan gitago) kay mitaas na unta ilang pangita kay puro na sila nagtrabaho sa iyang bana ug mga anak sa gawas ug nabayran na nila ilang mga dagko nga utang gikan sa balay, sakyanan ug kagamitan apan gibati gihapon niya ang kakutas ug kalisod.
Misamot siya og kahibulong kay ang iyang silingan malipayon man kanunay, murag way stress bisag mas gamay iyang balay, mas daghan iyang mga anak unya iya rang bana ang nangita.
Nakapangutana si Gina sa iyang kaugalingon og asa siya dapit nasipyat sa iyang pag budget kay kon itandi murag mas arangan pa man hinuon sila.
Simple ra kaayo ang tambag sa iyang silingan, ‘live below your means,’ pasabot nga magpuyo ug mas ubos pa sa kinitaan aron di mahutdan kay kon mas dako pa ang gastos sa kinita seguradong mabuslot gayod ang bulsa.
Unya mipuno pa siya sa iyang ubang formula sa simpling pagpuyo: kat-uni og uli ang mga hinuwaman. Ayaw paghuwat nga singlon ka og balik sa imong gihuwaman o gi-utangan. Di ba naay panutihon nga ‘ang utang ay dapat bayaran upang pagkakatiwalaan’ ug aron sab di matagam unya pahuwamon ka og balik.
Ang imong mga sobra nga wa na gamita sama sa sinena, sapatos, ug gamit sa balay ipanghatag sa mga nagkalisod sama niadtong na bagyo o nasunugan.
Imbis mo adto sa gym nga magbayad og binuwan, ilakaw na lang na sa imong tugkaran para maka exercise unya makahanggap sab og lab-as nga hangin.
Dawata ang kamatuoran nga ang kinabuhi di patas, duna gayoy mas mo labaw o ubos nato, mas dato o pobre o mas bright o bogo pa nato.
Ayaw na sab paningli ug usik-usiki imong oras sa gagmay nga mga butang.
Ibansaybansay ang mga maayong pamatasan sa imong kabanay para mao sab ni ilang ipasanay kon mangaminyo o magkinaugalingon na.
Kat-uni ang pagdawat ug pagpangayo og pasaylo kon nakalapas o nakasala sa uban unya ayaw pagsegi og pasa ug pangbasol sa uban.
Katapusan, way kumo ang kanunay nga magpaubos bisag unsa pa katas imong naabot o ka daghan sa imong bahandi.