Nabati na sa mga manindahay og karne ug mga tig-ihaw og baboy sa dakbayan sa Sugbo ang epekto sa kabalaka sa African swine fever (ASF) human ang mga kustomer mokuwestiyon na sa kaluwasan sa mga produkto sa baboy nga ilang gibaligya.
Ang stall owners sa T. Padilla Public Market nitug-an sa SunStar Cebu niadtong Dominggo, Marso 19, 2023, nga nakasinati sila og pagkunhod sa halin sa miaging mga adlaw tungod sa pagduhaduha sa publiko.
Si Bernadette Lauron, 58, meat vendor, niingon nga kaniadto mokabat sa 80 kilos matag adlaw ang iyang mahalin apan karon 50 kilos na lang ang maximum.
"Nahadlok sila sa sakit sa baboy unya nagpanagana sila. Maong amoang halin nihinay gyud," matod ni Lauron.
Aron lang masiguro sa publiko ang kaluwasan sa karne sa baboy nga iyang gibaligya, gibitay ni Lauron ang mga sertipikasyon nga iyang nadawat gikan sa mga inspeksyon sa karne sa awtoridad.
“Naa man mi permit kay siguradong garantisado nga luwas gyud ni amoa gipaninda,” matod niya.
Gibutyag usab niya nga nagkuha siya karon og karne sa baboy gikan sa mga baboy sa Compostela sa amihanang Sugbo. Dili sama kaniadto, ang iyang suplay gikan sa San Fernando sa habagatan.
Ang lungsod sa San Fernando anaa sa ilawom sa pink zone o gitawag usab nga buffer zone, nga kasikbit nga mga lugar sa mga lugar nga adunay kompirmadong kaso sa ASF.
Si Juaning Binondo, 62, laing tindera og karne, dunay susama og sentimento ni Lauron.
Sa wala pa makompirmar ang mga kaso sa ASF sa Sugbo, matod niya, makabaligya siya og karne gikan sa duha ka baboy matag adlaw, apan karon halos dili na siya makabaligya og karne gikan sa tibuok baboy.
“Naapektohan gyud mi dinhi kay maskin akoang mga anak magdikidiki gani nga mokaon sa among gitinda nga baboy,” matod ni Binondo.
Hinuon, gikompirmar ni Binondo nga usa siya sa mga nitambong nga gi-lecture sa Department of Veterinary Medicine and Fisheries (DVMF) bahin sa mga mito ug kamatuoran bahin sa ASF.
“Gitudloan mi sa mga doktor didto sa DVMF kami meat sellers nga dili mabalaka sa ASF kay dili man makaako sa mga tawo,” matod ni Binondo, nga iya usab nga gipasa ngadto sa iyang mga kustomer aron sila masabtan.
Dugang sa estrikto nga pagkontrol ug pag-monitor sa utlanan, ang DVMF nagduso sa ilang kampanya sa pagsabwag sa impormasyon sa ASF sa lain-laing mga dapit sa palibot sa siyudad.
Ang DVMF nipahigayon og lecture niadtong Miyerkules, Marso 15, aron sa pag-edukar sa mga tigbaligya og karne ug mga processor gikan sa lain-laing merkado publiko sa dakbayan, apil na ang Carbon, Taboan, ug T. Padilla Market.
Ang Department of Health sa (DOH) sa Central Visayas nipagawas na og public health advisory niadtong Miyerkules, Marso 8, nga nagpasabot nga ang ASF dili mapasa gikan sa mananap ngadto sa tawo.
Sa buwag nga pakighinabi, giklaro ni DOH 7 Director Dr. Jaime Bernadas niadtong Marso 9, nga luwas gihapon ang pagkonsumo sa mga produkto sa baboy, sanglit walay ebidensya nga makadaot sa tawo ang ASF. (KJF)