Nitaas ang kita sa mga manindahay og isda sa mga merkado publiko sa dakbayan sa Sugbo sukad namatikdan ang African swine fever (ASF) sa dakbayan, gawas pa, nagsingabot usab ang Semana Santa nga maglikay sa pagkaon og karne.
Apan ang presyo sa isda mas mibarato taliwala sa kadaghan sa supply tungod sa linaw o maayong panahon.
“Mas arang-arang gyud ang palit kay gumikan sa mga tawo dili na mokaon og baboy tungod sa ASF,” matod ni Rosalina Quizon, 44, fish vendor sa Carbon Public Market, sa SunStar Cebu niadtong Dominggo, Marso 26, 2023.
Matod ni Quizon, makabaligya na siya og mokabat sa unom ka banyera o fish tub matag adlaw gikan sa pagpamaligya lang og upat ka banyera kaniadto.
Ang matag fish tub adunay mga 30 ka kilo sa tanang matang sa isda sama sa hinok, tabangko ug tamarong.
Alang sa usa ka vendor sa T. Padilla Public Market, niingon siya nga gikan sa duha ka fish tub, makabaligya na siya og hangtod sa tulo sa usa ka adlaw ngadto sa mga kustomer.
"Nakita gyud nako nga usahay kusog-kusog gyud ang halin namo gamay. Mas palit gyud karon, mas arang-arang ang isda karon," matod ni Lyle Tunggamos, kinsa namaligya og isda sulod na sa 15 ka tuig.
Iyang gitumbok nga mas ubos ang presyo karon kon itandi sa miaging semana.
Kaniadto, ang presyo gikan sa P200 ngadto sa P240 matag kilo depende sa klase sa isda. Karon, tanang klase na ang iyang gibaligya sa tag P140 matag kilo.
Matod niya, walay kakuwang sa suplay tungod kay “ang buwan dili hayag,” o ang bulan dili takdol, nga nagpasabot nga daghang kuha ang nagpaabot sa mga mananagat.
Nakuha ni Tunggamos ang iyang suplay sa isda sa Bagasakan sa SRP (South Road Properties) sa dakbayan sa Sugbo.
Alang kang Carlo Suratos, tinun-an sa kolehiyo nga nagtabang pagpadagan sa fish stall sa iyang pamilya sa merkado sa may B. Rodriguez St., nga dunay mga adlaw nga motaas ang ilang halin.
Usahay, mokabat sa 60 kilos nga isda ang ilang mabaligya, matod niya, apan dili kini mahitabo kada adlaw. Sa aberids, 40 kilos ang ilang gibaligya kada adlaw, dugang niya.
Siya usab miingon nga ang mga presyo mius-os.
Sa miaging semana, siya niingon nga ang isda gibaligya sa tag P250 matag kilo ug pataas, samtang ang presyo karon anaa sa P140 ngadto sa P160 sa isda sama sa budboron o tamarong.
Si Suratos niingon nga ilang makuha ang ilang supply sa Pasil Fish Port sa dakbayan sa Sugbo.
KARNE SA BABOY
Si Bernadette Lauron, 58 anyos nga meat vendor nga unang nahinabi sa SunStar Cebu niadtong miaging semana Marso 19, niingon nga way kausaban sa presyo sa karne sa baboy.
Matod niya, sugod niadtong Marso 26, P330 pa ang matag kilo sa lean meat ug karne nga adunay tambok.
“Kon taasan namo ang presyo, wala nay mamalit,” sigon ni Lauron, nga midugang nga wala siya mopasaka sa presyo bisan og ang iyang supplier sa Compostela nipahamtang og P20 nga usbaw matag kilo.
Giangkon ni Lauron nga nahadlok siya sa kompetisyon nga gihimo sa usa ka sikat nga meat shop atubangan sa merkado publiko.
Siya niingon nga ang mga presyo sa tindahan mas barato sa P20 ngadto sa P40 matag kilo, depende sa hiwa sa karne.
“Mas barato sa ilaha kay naa man gud na sila ilahang kaugalingon nga farm unya ang uban customer pilion nga adto na lang mopalit,” matod ni Lauron.