FELIXBERTO A. ESCLAMADO, JR.
Saac II, Mactan, Lapu-Lapu City, Cebu
DIDTO sa Engkantadya, kalibutan sa mga engkanto, nakita ni Ana, hara sa mga engkantada, si Tisoy, ang hardinero sa palasyo nga naglingkod nga masulub-on sa dakong gamot sa kahoy.
“Tisoy, duna bay nakahasol karon kanimo?” matod ni Ana.
“Mahal nga Hara Ana, duna koy ihangyo nimo. Hinaot di nimo kini ihikaw nako. Buot akong mopuyo sa kalibutan sa taga Yuta. May binuhat didto nga nakapapitik sa akong kasingkasing. Hatagi ako og igong gahom nga makahimo pagmando sa bisan unsay gusto kong mahitabo,” ni Tisoy kansang panan-aw gipunting sa halayo.
“Di kana mahimo, Tisoy. Ikaw ang akong gisaligan nga moatiman sa mga tanaman dinhi,” ni Ana. “Ug bahin anang taga Yuta nga giingon mo, managlahi ang inyong kalibutan.”
“Bahala na og unsay akong dangatan, Mahal nga Hara. Ang mahinungdanon kanako nga kahatagan kog katumanan ang pinitik sa akong kasingkasing sa gugma kaniya.” Nahigugma si Tisoy kang Mildred, usa ka kabos ug timawang linalang sa taga Yuta. Nagkahimamat sila dili pa lang dugay dihang ang maanyag nga dalaga nahisuroy sa usa ka linaw ug niinom sa tubig tungod sa kauhaw. Gimino ang dalaga ug wala na makauli sa ila. Naluoy si Tisoy ug gihatod si Mildred sa pinuy-anan niini uban ang panghinaot nga magkita sila pag-usab.
Misugot si Ana sa gusto ni Tisoy bisan supak sa iyang kabubut-on tungod kay dili masayon ang pagpakabuhi sa kalibutan sa taga Yuta sa mga linalang nga sama kanilang mga engkanto.
“Timan-i kini, Tisoy, mag-atubang ikaw og malisod nga mga pagsuway. Paninguhaa nga higugmaon ka sa babaye nga nakapapitik sa imong kasingkasing sa gugma, inigkakita niya sa imong pamayhon,” ni Ana.
DIDTO sa kalibutan sa mga tawo. Milingkod si Tisoy sa nag-igdal nga dakong bato sa daplin sa dalan. Sa maong dapit may nagsaulog sa iyang adlawng natawhan. Dihang miduol siya aron makigsandurot sa mga tawo naigking ug nakurat siya sa pagkamatngon niya sa bag-o niyang hitsura. Nahimo siyang mubo ug gamay nga tawo.
Ang mga tawo nga nanambong sa piging nakuyaig ug nag-iyahay og panagan. “Naay duwende!” singgit sa mga tawo.
“Dili tawon ko duwende! Tawo ko, uy!” matod ni Tisoy. “Ayaw mog kalisang kanako, palihog!”
Aron motuo ang mga tawo kaniya nag-madyik si Tisoy og dakong keyk aron malipay ang mga tawo. Apan imbes keyk ang mitumaw, usa ka plato sa bahaw ug pan-os nga kan-on ang nakita sa mga tawo. Nagtuo siya nga gitunglo siya ni Ana.
Daw dili siya makatuo nga mabuhat kini ni Ana, kay buotan kaayo ang ilang Hara ngadto kaniya. Gibati og kaulaw si Tisoy.
Nawad-an siyag paglaom sa iyang gidangatan, ilabi na nga wala niya makita si Mildred. Seguradong motamihid kini kaniya inigkakita sa iyang hitsura.
Usa ka buntag niana dinhay usa ka babaye nga laksot kaayog panagway nahiagi sa daplin sa karsada diin naghigda si Tisoy kay wala man siyay balay nga kasak-an.
“Migo, mahimo ba nga tambalan mo ako aron mamaayo ako gikan sa laksot kong hitsura?” nagpakiluoy ang babaye. “Sayod kong may gahom ka nga gihuptan.”
“Giunsa mo pagkasayod nga may gahom ko?” ni Tisoy. “Di ko kini mahimo kay mosamot kag kalaksot, kay gitunglo ko sa among Hara sa Engkantadya!”
“Palihog, tambali ko. Nausab ang panagway ko dihang nakainom sa tubig sa linaw nga iya sa mga engkanto. Ikaw ang naghatod nako aron makapauli sa among pinuy-anan. Ako si Mildred,” sa babaye.
Gihikap ni Tisoy ang ulo ni Mildred. Kalit nahibalik ang kaanyag ni Mildred Dungan sa pagkausab sa pamayhon ni Tisoy gikan sa pagka duwende ngadto sa ambungan nga tawo.
Unya kalit nga mitungha si Ana sa ilang atubangan nga nagpahiyom. (KATAPUSAN)