Daghang administrasyon nga nanglabay nga nangusog sa pag-amendar sa 1987 Constitution. Apan pakyas ang ilang mga lakang kay wa sila makakuha sa mayoriya sa mga magbabalaod sa House of Representantives ug sa Senado.
Ang labing mahinungdanon mao ang pagpaluyo niini sa katawhan nga maoy moratipikar sa kausaban sa Konstitusyon pinaagi sa usa ka nasudnong plebisito. Bisan kon ma-amendahan ang Konstitusyon, di kini moepekto kon di uyonan sa mga botante.
Sa ulahing survey sa Pulse Asia nga gihimo niadtong Abril 4, 2023, nasuta nga 45 porsiyento sa 1,200 ka respondents nga labing menos 18 anyos sa tibuok nasod ang niingon nga supak sila sa pag-usab sa 1987 Constitution. Samtang 41 porsyento ang uyon niini. Upat ka puntos na lang ang labaw sa nisupak.
Dyutay ra ang nahibawo sa Konstitusyon
Sa samang survey, ang Pulse Asia niingon nga 44 porsyento sa mga Pilipino nga hamtong nag edad ang niingon nga duna silay dyutay nga nahibaw-an bahin sa 1987 Philippine Constitution, samtang 34 porsyento ang wa gyu’y nahibaw-an bahin niini.
Hinumdumi nga mao kini ang mga tawo nga moratipikar sa kausaban sa Konstitusyon. Sa maong mga respondent, 19 porsyento lang ang miingon nga duna silay igong nahibaw-an sa 1987 Philippine Constitution, samtang dos porsyento lang ang dunay lawom nga kahibalo niini.
Labaw pa tuod og upat ka puntos ang supak sa pag-usab sa Batakang Balaod, apan nagkadaghan ang nipaluyo niini. Misaka’g napulo ka puntos ang uyon nga amendahan ang Konstitutsyon gikan sa 31 porsyento sa Septyembre 2022 ngadto sa 41 porsyento sa Marso 2023.
Matod sa Pulse Asia, 31 porsyento ang miingon nga di kinahanglang usbon ang 1987 Philippine Constitution karon ug sa umaabot, samtang laing 14 porsyento ang supak sa Charter change apan mahimo kini sa umaabot. Miabot sa 14 porsyento ang miingon nga wa pa sila makahukom.
Miabot sa 53 porsyento ang supak sa paglibkas sa pagdili sa mga langyaw sa pagpanag-iya sa mga communications companies, samtang 55 porsyento supak sa pagpaluag sa pagdili sa nga langyaw nga manag-iya sa mga utilities sama sa elektrisidad.
Miabot usab sa 56 porsyento ang supak sa paglibkas sa term limits sa mga pinili nga nasyonal ug lokal nga mga opisyal. Kining puntoha mao kanunay ang gikabalak-an sa katawhan nga mao ang tinuod nga hinungdan sa pag-usab sa Batakang Balaod.
Mahitungod sa pagpatawag sa usa ka constitutional convention sa pag-usab sa 1987 Philippine Constitution, 30 porsyento ang supak, 34 porsyento ang uyon, 28 porsyento wa pa makahukom ug walo ka porsyento way nahibaw-an aron mohukom. (edbarrita@gmail.com)