“Inya sa, anting pinili nang tau ning Dyos,
nwan at mal a liguran, piblasan yu ing sarili yu king pakalulu,
kaganakan, kapakumbaban, kabanayaran at kapibabatan.”
~Korintu | Dangka 3: Sunis 12
(Colossians 3:12)
“Pepakit Na na kekayu, O ating kapupusang lelangan,
nung nanu ing mayap.At nanu ing anyawaran na ning Ginu kekayu?
Ing kimut makatud at luguran ing pakalulu
at lumakad mapakumbaba kame ning kekayung Dyos.”
~ Mika | Dangka 6: Sunis 8
(Micah 6:8)
“Ing Dyos sasalangsangan na la ring mapagmaragul
dapot papakit yang pamanayun karing mapakumbaba.”
~ Santyagu | Dangka 4: Sunis 6-10
(James 4:6-10)
“Kapakumbaban, kelang-kapagmaragulan, kelang-katampalasanan, pamibabata, kayanwan, pamaglapit king tune ginung pangdiwa, kalinisan, katatagan at pamanampat king sarili; pamanyakwil karing parikilan ning pamikabsi ring panandam, kelang maling kasarilinan,
ing kamalitan king karokan ding beytan, kamtayan, ketwan at kasalunan; kelang pangalakap karing anak, asawa, pibale-bale, at aliwa pa, at pamipante-pamisip sagsag ning masampat
at e masampat a kapalyaryan; parati at alang salat a pamanyuyu Kanaku, pamanyalangi
karing makakawaning nangan, kelang pangalakap karing keraklang maldang tau;
pamanagggap king ulaga ning pamangilala king sarili, at mapagmatulid a pamagdulap
para king Kalusuk-lusukang Katutwan—deti ngan pabalu Ku keka anting belwan,
at ing sanung salungat kaniti kelambelwan.”
~ Dalit ning Kakataskatasang Panginwan | Dangka 13: Sunis 8-12
(The Song of God 13: 8-12)
***
Saguli yang mangalingwan ing tau king nu man karin o nanu man ing pibatan na kabud mekatakman yang tagumpe. Tagumpe a magdalang kanawan, pibandyan, kebantugan at dangalan. E na na babalikdan ing pibatan na at denasan nang kasakitan, kakalulwan, kelangpikilanlan at kelatyan kabilan king kabalantyan na—lakwas na king mabilug a yatu.
Bala na ya mu kabud ing ginawa king tagumpe na. E na balu at e na gaganakan ing milyari mu ngan iti uling pebustan na't pigkalub ning Ginu—mekad peparam mung pangsaguli ba mung dinan neng galal king delanan nang mabayat a kasakitan, masiring kapibabatan at lusuk a kapakumbaban. E na na atandanan nung makananu yang mangadi at magmakalunus bang alagpusan na ngan iti at numawa ing kayang kabilyan.
Migmaragul ne. Mengalingwan ne. E na na aganakang nanu man ing sablang pagpasasan na ngeni menibat ngan mu king lugud at pakalulu ning Ginu kaya. Ita uling kanita asne kapakumbaban. Ala yang nanu mang kapagmaragulan king pilubluban na. Ala yang isipan a agyu na ngang gawan ing sabla nang gawan uling balu na mamatakad ya mu king lunus ning Ginu kaya.
Sana karas tamu king matas o makayangat a kabilyan—apusan ta ya ing mapakumbabang pale a nung kapilan ya lululut at maging gintu balat kanita ya pa lakwas duruku, kanita ya pa e titilad salu bang ipakit na ing darasan nang tagumpe. Uling nanu man ing tatakman ta'ng tagumpe o tula ngeni pangsamantala mu. Datang ing penandit a migising tamu king katutwan a e naman pala kekatamu iti at peparam namu ning Ginu ing sablang iti at datang ing aldo mayala na ngan at maging panalala namu—lakwas na king penandit ning tawli tamung inawa.
***
Dake Talabaldugan:
minalakaya (pangdiwa) memalakaya, dinayu king laut bang magligo o manasan; marakalan a pamanasan. English – go fishing to far-away seas. Alimbawa king pamangamit: “Karakal da arakap asan deng minalakaya king Mindoro, kinasna la't linapo ngan deng paro da.”
minalal (pangdiwa) migbotu, memiling manungkulan kapamilatan ning alalan. English – one or those who voted or took part as voter in an election. Alimbawa king pamangamit: “E la sukat magmaragul deng manungkulan karing minalal karela nung e sukat pa pin pasalamat la at ilang pinili da.”
minalala (pangdiwa) menalala, miganaka, binalikid king milabas o king milabas ning o ding ninu man pati na ning metung a balen, lalawigan o bangsa. English – remembered, reminisced, recalled or recollected, looked back to the past. Alimbawa king pamangamit: “Dakal lang minalala keng gewa nang kabayanyan Aring Tarik king Menila kesa keti Kapampangan uling e da ne akilala pauli ning pamanyalikut king katutwan ding Kastilang mekamate kaya.”
***
DIPARAN, KASEBYAN at KABALDUGAN
Maralas dang sasabyan deng makatwa ing antini kanita: “Papunta kayu pa, pauli na ku.”
Kabaldugan: Kesabyan da ring mangatwa karing kayanakan a bala da asno kabyasa o as da na kabalu ing dakal a bage denasan da na ring mangatwa o ding pengari da. Bala da ligpusan da no belwan deti inya asno kapangaya at kapagmalati karing aliwa lakwas na karing makatwa.
E da balu deti a mekatapilan da na aranasan ing para kareting kayanakan a maglati karelang asna kasakit o asna karagul a bage bang apagtagumpayan at sukat nang ipagmaragul nung agawa da na.
***
MIKANLAPIT KABALDUGANG AMANU TAMU
misakinda – mikerang alanganin dugpa; mekad makasalampak, makabalikwas o makananu mang manawang pangakera.
mibwal – tau, o aliwang bage a mitomba, misaldak, mikera, misakab pauli ning maling pamanimbang o e sasaryang maling pamaglakbang o pamanuklu.
mitwag – mengari king mibwal—tau, o aliwang bage a mitomba, misaldak, mikera, misakab pauli ning maling pamanimbang o e sasaryang maling pamaglakbang o pamanuklu.
miragsa - mengari king mibwal at misakinda—tau, o aliwang bage a mitomba, misaldak, mikera, misakab pauli ning maling pamanimbang o e sasaryang maling pamaglakbang o pamanuklu o nung e tau pauli ning labul ning alisus o angin a masikan.
mikera – mitwag dinugpang patalindiking o dinugpang pagulut.
misakab – mitwag dinugpang pasubsub o dinugpang payarap king gabun o nanu mang pirugpan.
mibulang – biglang pangatomba pauli ning lilyu o pangabusul.
mibalandra – biglang pangatombang payatsa.
misubsub – biglang pangatombang dinugpa lupa o arap katawan.
***
Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king garciakragi@yahoo.com/ mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.