Migtubung Panigu (The Good Hand Profited)

“Karing mata mung

ala pang nanu mang male

dapot lalapo karing kata-katang kutang;

Ala ka pang malit king kamatayan,

kabud mung gagad king bye

pane mung pyalung.

Ding labi mu,

ala la pang pangamanu

O mekad, e ku asanak;

Pamisambitla o pamigale

king sarili mung kawatasan,

e saryang akudta.

Sinakurap a panangis

Lilibayan tambing sagakgak;

Makibage karing akakit

o darasnan,

o daralanan,

o daramdaman,

o papagumasdan.

Nung agawa ku sanang

mandatila kang bingut;

at e na ka tumwa o dagul mu man...

E mu na sana takman ing kasakitan.

Dapot pati na kanita ing ligaya’t tula

at e na ka mabyasa

manga e na tanggap belwan,

makatud man o ali.

Layun e mu abalu ing dalan

paynturu king pakirasan.

Inya dagul ka’t layun tumwa

anti king kakung delanan,

tula man o kalungkutan -

Sulagpo kang wangis ding ayup

O kawe kang anting asan.

Dapot sana, e mu kakalingwan

Ing pibatan mung dapat ulyan.

Lugud ning Pekamayupay,

Kekata’ng Ibpa’t

Ginu ta ngan.”

~ TUBUNG SULI (Jaylord),

nang Kim Seraneb 10.05.05

“Karing awang ning payntungul.

Sisilip ing tagimpan.

King labul ning napun

kakatuk ya ing kasalungsungan,

King eran ning bukas

Tipa manik ya ing panalala.

~ Impung Sigwa, “Pamagbayu”. Eneru 11, 2022

***

Lagpus labingwalung banwa na ing mengalabas inyang misapwak ya keti labwad i JayLord Garcia-Austria king balen ning Makabebe at Barangay Sta. Cruz, Puruk Kadwa, Bilang 40. Inyang mikaisip ne at malyari nang magaral—megaral ya king Saint Nichol's Academy king kabalenan at parokya ning Makabebe mu naman.

Ya ing parikilan na ning kawatasang Tubung Suli a misulat inya pang Banwang 2005.

Kaybat nita linipat ya king Colegio de San Lorenzo, Kalsadang Bayu papunta naman king Balen ning Masantol bista man sakup ne pa ning Balen Makabebe, nung nu ya megaral Grade 5 angga nang Grade 7. Linipat ne man pamagaral king Univeristy of the Assumption king Lungsud ning San Fernando nung nu ya mayari na king Senior High School.

Inyang minuna at anak ya pa, isip ya pang bingut at e na lingunan masalese ing pamagaral na dapot kabang magbaintau ya pabyasa neng pabyasa king pamagaral na dapot e na pekikwanan ing kabud mu mitas grade nung e ing dakal ya abalu, agamit na iti king tune pamibyebye o “practical application in life”.

Pilan pang banwa inyang akailigan na ing manese asu at mikasese ya pin at pelagyuwan neng “Bright”. Neng mipalapit neng mipalapit lub kang Bright pati karing aliwang asu mipalapit ya mu naman. Ita ing sangkan o't mekipag-entrance exams ya kareng pamantasan a ating Veterinary Medicine.karing miyayaliwang lalawigan at lungsud. Muna ing saup ning Apung Ginu at mipasar ne man kareng sablang pipagsulitan na.

Kabilis ing panaon, ne! Bala kapilan pa. Ngeni baintau ne at atin neng kapalsinta, at king tutuking pamamuklat pipagaralan miparayu ne king pibale-bale ing Tubung Suli—i JayLord—mangabaldugang Lwid ka Ginu!

***

Dake Talabaldugan

minalikwas – migbalikwas, binalikwas, biglang minalis pangakera. English — turned or changed to a different side or position. Alimbawa king pamangamit: “Asne pa kalati ing bingut bigla neng minalikwas keng kuna na inya mengakarugan ya ing maningat kaya.”

minalimpungatan – miglimpungatan, ating gewang gagawan da reng makagising kabang matudtud ya pa. English — sleepwalked or did something an awake person does while sleeping; sonambulated in scientific terms. Alimbawa king pamangamit: “Inya pala menabu ya keng eran a matas i Bong uling minalimpungatan ya.”

minalimum – siningo, sinalingalngal o memau ing alimum o ing bau ning gabun kaybat mebasa o miyuranan. English — petrichor happened or took place, vapor rose from the ground after being sprinkled with water or drenched by rain. Alimbawa king pamangamit: “Ugtungaldo e mu nanu kabud na mu minalimum agyang karitak mu ing uran a pinatak keng dalan papunta king Pulung Bulu.”

***

DIPARAN, KASEBYAN at KABALDUGAN

Maralas dang sasabyan deng makatwa ing antini kanita lakwas na neng mag-Maleldo:

“Metung la ren keng akbak nang Udas!” Dindam mu ne ini, abe?

Kabaldugan: Ating tau pamilya, mikakapatad o mikakamaganak at misan mikakaluguran a ing panugali da mapamirayit at tusu. Nung mikapamikatagun lang mulangan da la reng para dang tau gawan at gawan da. E mu metung karela nung e mikukutsaba la pa ngan. Mamawig yang bagya keng deng ayup a miyayawig bagwis milupung-lupung la. Inya antita kasi metung la dapat at ing balang dapat da alang matinu.

***

MIKANLAPIT KABALDUGANG AMANU TAMU

1. samsam – pilit a pamangwa keng nanu mang bage e keka o pibandyan ding aliwa.

2. sagmit – anti king samsam, pilit a pamangwa keng nanu mang bage e keka o pibandyan ding aliwa.

3. dukut – kalakalale pamangwa keng nanu mang bage e keka o pibandyan ding aliwa, maralas keng bulsa, o nnau mang datukanan ing pamangwang pasalikut.

4. kupit – pilit a pamangwa keng nanu mang bage e keka o pibandyan ding aliwa, dapot ing pamiyaliwa ya pin ing e binang ulata uling ditak-ditak mu.

5. nako – panako, pamanako o pasalikut a pamangwa keng nanu mang bage e keka o pibandyan ding aliwa dakal man o ditak.

6. daklut – pamangwa keng nanu mang bage e keka o pibandyan ding aliwa a gamat ing gagamitan keng bage makabalag.

***

Salamat pung dakal king pamanangkilik keng Kapisik at SunStar Pampanga. Malyari ko pung mag-email keng kek’ong talasulat king muirbiliuqeitpo@gmail.com mag-text o maus para karing kutang o munikala: 0942-3924-399 o 0945-3795-270.

Trending

No stories found.

Just in

No stories found.

Branded Content

No stories found.
SunStar Publishing Inc.
www.sunstar.com.ph