ANG paghitak sa sakit nga dengue sa probinsiya sa Davao del Sur nakapabalaka na sa mga otoridad.
Si Dr. Azucena Dayanghirang, provincial health officer, nga nahinabi sa Sun.Star SuperBalita, nagkanayon nga naalarma na kaayo sila sa nahitabo.
Gumikan niini, gideklara niyang "dengue epedemic" na ang probinsiya.
Sumala pa nga nisaka na ang gidaghanon sa mga kasong dengue ug giingong mas taas pa karong tuiga sa maong probinsiya.
Sa gipagulang datos gikan sa Davao del Sur Provincial Hospital, uwahing namatay niadtong Martes sa buntag mao ang 24 anyos nga babaye nga gikan sa Barangay Lapulabao, Hagonoy, Davao del Sur.
Namatay si Mary Grace Manib samtang ibalhin unta sa laing bay tambalanan nga aduna'y Intensive care Unit (ICU).
"Bumaba sa 17 'yung platelet count niya, ang normal kasi is 180 above subalit pag magbaba na siya sa 120 below eh delikado na talaga ang sitwasyon," tin-aw ni Dayanghirang.
Sa Davao del Sur Provincial Hospital, nitala og 34 ang ilang na-admit nga pasyente niadtong bulan sa Hunyo human nasuta nga aduna'y dengue.
Karong bulana sab, 9 ka pasyente ang gidagan sa maong ospital human nitaas ang hilanat, nagsuka ug nag-kalibang, nga sagad gikan sa dakbayan sa Digos.
Pipila sa mga pasyente sama nila ni Mike Magantor, taga Lopez Jaena, nga niingong upat ka adlaw na ang iyang hilanat ug ang 21 anyos nga si Jocel Lakandula, kinsa usa ka semana na nga gihilantan.
Ang 24 anyos nga si Roy Bucol, taga Sitio Lacobe, Barangay Zone 4, lungsod sa Sta. Cruz, Davao del Sur, naabtan sa SuperBalita nga naghigda sa ospital ug taas ang hilanat.
Ang igsuon niyang si Roy Bucol, 23, nagbutyag nga taas kaayo ang hilanat sa iyang maguwang maong ilang gidala sa ospital aron madapatan og tambal.
"Nagbiyahe lang man sila og saging didto sa Libungan, South Cotabato unya pag uli niya perte na mang inita sa lawas," matud pa niya.
Gipanugnaw sab sa iyang higdaanan ang 16 anyos nga si Danilo, taga Barangay San Jose, siyudad sa Digos human nasuta nga gi-dengue.
Natingala sab ang ubang pasyente sanglit way kanal o tubig nga nagpundo duol sa ilang balay apan sa kalit gitakbuyan sila sa kagaw.
Matod ni Dr. Dayanghirang, nga bisan niadtong panahon sa El Niño, nagsugod na pagtakboy ang dengue sa pipila sa mga lumolupyo sa lalawigan.
"Kasi kahit walang stagnant water, basta marumi ang paligid andyan talaga ang mga lamok so dapat mag-ingat talaga," pahimangno sa doktor.
Sa miaging tuig, miabot og 246 ka mga pasyente ang natakbuyan og dengue ug duha kanila ang namatay.
Karong tuiga, gikan bulan sa Enero, anaa na sa 600 ka mga kaso ang nalista sa buhatan ni Dayanghirang ug 13 na ang namatay hangtod ning buwana.
"Mas dumami nga lang nitong rainy season, so everyday may dinadala sa ospital," niya pa.
"We deployed our health personnel para mag-consolidate at mag-conduct ng massive info drive para ma-aware natin ang publiko na maglinis talaga sa mga bahay nila," gikanayon ni Dayanghirang.
Gikabalak-ang mosaka pa ang ihap sa mga pasyente sa nagkadaiyang bay tambalanan sa lalawigan mao nga nabalaka na ang PHO ug gipaspasan nila ang pag-awhag sa katawhan nga sumpoon ang "aedis egypti" kun lamok nga nagdala sa kagaw pinaagi sa pagpanglimpyo sa palibot.