AMBOT lang, apan kuyaw mapaksit atong bagol-bagol tungod sa kanunay nga pangutkot kon unsaon paghupay sa labad nga mao’y sagad gimulo sa kadaghanan.
Maayo pa ang panuhot kay duna’y purohan nga mahupay kon ipaagi og pangutot.
Apan ang naandang suliran—ang kalisod sa nasod—mora’g sumpay na sa tinae sa kinabag-an.
Bisan pa’g nagkagidlay na’g kamang, haskang tuwad-tuwad og paningkamot, wala’y duha-duha nga gapabiling’ baklag gihapon ang katilingbanong kahimtang.
Sa talaan sa United Nations Development Program, mora’g bitok nga gakumbitay ang atong kaliwat kon itandi sa mga mulopyo sa laing dapit sa kalibotan.
Pastilan, ika-105 intawon ta sa lista sumala sa 2009 Human Development Report. Hastang uwawa, apan dili tiaw nga giulod ug unlod kaayo sa kabaho ang nasodnong garbo. Lagpas tuod kaayo ang gikataho: Wala kuno’y limpyo nga pansayan ang usa sa matag upat ka banay sa Pilipinas.
Dayag nga ang mga “dagkong tae” sa pamolitika dili gyod dyutay og kalambigitan sa atong gidangatan. Mao bitaw nga dili gyod kahibulongan nganong angay tang manampong sa atong ilong kon magsugod na sila’g batbat kabahin sa ilang katungdanan kunohay: ang pangalagad sa publiko.
Duol na sa 27 milyon ang mga nahilakip sa mga alaot, sumala pa sa ulahing panukidoki sa National Statistical Coordination Board kabahin sa katawhan sa Pilipinas nga giila isip “poor and underprivileged.” Lakip ini ang 58,000 nga giihap uban sa mga “urban poor families” sa dakbayan sa Sugbo.
Gikinahanglan gyod ang usa ka sumbanan nga angay subayon pagkaplag og mga pamaagi sa paghaw-as gikan sa gilumloman nga kapit-os. Pastilan, lupig pa intawon ini ang gilawmon sa kasilyas!
Kon ang atong higala nga si Alvin Dizon mao’y pangutan-on, humot kaayo ang gihukad nga balaodnon ni Rep. Rachel del Mar (Cebu City, north) didto sa Kongreso. Buot unta sa gipasupot nga “Magna Carta for the Poor” ni del Mar nga dili padayong mangalisbo ang itom nga hangin sa kawad-on.
Nagtuo si Dizon nga ang maong’ Magna Carta mao’y maghatag og daghang kahigayonan: pagmugna og maayong panginabuhian, pagdasig alang sa piskay nga panglawas, paghatag og barato apan hamugaway nga panimalay, ug pagsumpo sa sulondon nga kakabos pinaagi sa pagtudlo kun pag-edukar sa mga bag-ong tubo.
Bisan kon kining pamahayag nadunggan na nato sa mga politiko nga ang kubal sa panumpa kutob sa ilang kigol, manimpalad lang ta nga magmabungahon unta ang kabatan-on nilang Del Mar ug Dizon. Hinaot magmalungtaron ang lab-as nga alimyon sa ilang panglantaw. Malugwayan unta ang hangin sa ilang panikaysikay alang sa kausaban ug kauswagan aron ilang matayhop palayo ang mga lagong sa atong pamalikas ug panghupaw.
(geemyko@gmail.com)