ON AUGUST 16 to 20, the country is set to observe the Asthma Week to continue heightening public awareness of this respiratory disease which affects about 5.5 million Filipinos and claims many lives every year. Worldwide, it is estimated that between 100 to 150 million people suffer from it and the number is said to be rising by 50 percent every ten years.
Ano nga ba itong tinatawag na asthma o hika sa ating wika? Ang hika ay ang pamamaga ng ating baga at mga daanan ng hangin o airways na nagiging sanhi ng hirap (o mabilis) na paghinga o breathing.
Karaniwang sintomas ng asthma ang matinding ubo, paninikip at pananakit ng dibdib, malalalim na paghinga, hindi pagkatulog, at matinding pagkapagod. May mga sintomas na karaniwan sa marami ngunit ang ilan naman ay individualized lalo na kung may allergies sila.
Ang hika na nagsisimula sa pagkabata ay karaniwang sanhi ng hereditary (namana) sensitivity sa mga allergen samantalang ang lumitaw sa katandaan o adulthood ay dahil sa exposure sa toxic fumes o industrial pollution at iba pa.
Ang mga sumusunod ay iba pang maging sanhi o dahilan ng paglabas ng mga sintomas o ang pagsisimula ng isang asthma attack:
* Impeksyon na karaniwang sanhi ng virus gaya ng sa sipon o trangkaso
* Allergens na karaniwang mula sa house dust mites, pets o pollen. Gumamit ng allergen impermeable na unan, bed sheets at kumot. Labhan ng mainit na tubig ang kumot kada linggo at tanggalin ang upholstered furnitures sa kwarto ng isang pasyente lalo na sa mga bata.
* Ehersisyo lalo na kung ginawa habang malamig ang panahon
* Matitinding emosyon gaya ng pananabik, pagkatakot o pagkagalit
* Irritants gaya ng makukuha sa air pollution at iba pa
* Paninigarilyo – kailangang umiwas ang mga may asthma sa mga naninigarilyo.
* Pagbabago sa panahon
* Medikasyon – may mga taong allergic sa ilang gamot gaya ng aspirin.
Mahalaga na kilalanin natin ng husto ang mga sintomas at risk factors ng asthma upang maiwasang magkaroon nito at kung mayroon na ay maiwasan kung hindi man epektibong ma-manage ang isang asthma attack.
Can asthma be prevented? Naiiwasan nga ba ito? Ang sagot ay oo. Ngunit dahil ang asthma ay namamana at nagiging predisposed ang marami sa hika, makabubuting alamin ang mga nabanggit na sanhi at risk factors sa itaas at sikaping baguhin ang paraan ng pamumuhay para maiwasan kung hindi man ma-manage nang mabuti ang mga ito.
Ngayong Biyernes sa Hataw: Alamin natin ang sakit na tinatawag na glaucoma sa ating programang PhilHealth Hataw sa Serbisyo ngayong Agosto 13, 2010 mula 10:00 – 10:30 ng umaga sa DWIZ 882 Khz AM kasama sina DWIZ News Director Ely Aligora at Marou Pahati Sarne.
-END-