NAHIMONG daw way pulos ang Comprehensive Agrarian Reform Act (Carp) alang sa mga mag-uuma didto sa lungsod sa Malita, Davao del Sur.
Daghan sa mga benipisyaryo sa yuta ang namaligya na lamang sa ilang okopado nga yuta.
Si Constante Calina usa nga benipisyaryo sa pagbahin-bahin sa 658 nga plantasyon sa lubi nga iya sa pamilyang Doromal didto sa Barangay Lacaron, Malita.
Tuig 1993, sa dihang naangkon ni Calina ang 2.4 ektaryang luna ug matag bulan P2 mil ang iyang balayronon sulod sa 30 ka bulan.
Giasoy niya nga kaniadto, makabayad pa siya pinaagi sa ilang kooperatiba, apan tuig 2001, nipahawa na sa kooperatiba, hinungdang kanunay na nga mapaltos sa pagbayad sa Land Bank of The Philippines (LBP).
Aduna pay nahibiling utang ang mag-uuma nga kantidad P450 mil ngadto sa bangko ug nisamot ang iyang paglisod sa dihang nasakit siya og kidney niadtong miaging tuig mao nga gibaligya na niini ang yuta sa kantidad nga P250 mil.
"Nangita na lang ko og laing trabaho karon negosyo-negosyo nga baligya og isda," sumala niya.
Sa rekord sa Department of Agrarian Reform (DAR), sa 243 ka mga benepisyaryo alang sa 658 nga ektaryang luna didto sa Barangay Lacaron, 73 na ka mag-uuma kun 30 porsyento ang namaligya na sa ilang yuta.
Giklaro sa DAR nga gidili kini subay sa land ownership award title.
Apan sumala sa Lacaron Carp Beneficiaries Agricultural Multi-purpose Cooperative (LCBA-MPC), kalisod maoy nagtukmod sa mga mag-uuma nga ibaligya ang ilang yuta sanglit di nila makaya ang kadak-on sa bayronon sa bangko ug gamay ra ilang abot sa kopras.
Gani mismong ang kooperatiba, tag P44 mil ra ilang mabayad matag tuig sanglit tag P2 mil ra'y kayang mahatag kanila sa matag miyembro.
Naglaum na lamang ang mga mag-uuma nga matabangan sila sa gobyerno nga di na mosamot kadako ang ilang obligasyon sanglit naglisod na gyud sila pagbayad sa naangkong yuta ilabi pa nga adunay interes.
Apan wa pay gihimong lakang ang DAR kun unsay ilang himuon alang sa mga mag-uuma nga namaligya sa yuta. (Dondon Dinoy)