HUMAN gipaboran sa korte ang pagpatuman sa City Ordinance No. 156-S.2009 o naila nga Environmental Users Fee (EUF), gibutyag ni Samal City Administrator Cleto Gales nga pito na sa 38 ka barangay sa Island Garden City of Samal (Igacos) ang nagsugod na sa ilang pagpangolekta niini subay sa kamandoan.
Ni Gales nga una nila gipatuman ang pagpangolekta og tag singko pesos nga EUF ngadto sa mga bisita nga mosud sa matag resorts sa isla, gipaniguro sab nilang na-plastar ug nasultihan ang mga collectors niini sa ilang responsibilidad.
"So far, it is smooth-sailing. And siyempre, we also consider na before ta mangolekta, properly installed on the right places, with courtesy yung mga
collectors natin," ni Gales atol sa Kapehan sa Dabaw sa nakalabay nga adlaw.
Nauna ng giklaro ni Gales nga ang pagpangolekta nila og EUF dili lamang tumong nga mapadako ang kinitaan sa lugar, apan ang pundo gamiton sab kini sa ubang proyekto alang sa isla.
"Ang pag-collect natin ng EUF dili lang aron modaghan o mo-increase ang kita sa Samal, but the money will be used sa mga projects nga giplano na alang sa isla.
Daghan nata og projects nga naka-prepare diha and we are looking forward nga ma-implement kini soon kun mahan-ay na ang tanan," pahayag sa opisyal.
Sumala pa nga sukad napatuman nila ang EUF sa Pearl Farm Beach Resort nga usa ka inila sa tibuk kalibutan, nasayran nga sa ilang usa ka semana nga monitoring ubay-ubay sab ang nakolekta.
"Just like sa Pearl Farm, sa first week ng implementation natin, yung treasurer nag-report na they collected five thousand pesos for EUF. That is something, really income generating siya, laking tulong para sa Samal."
Gipasalig sab ni Gales nga himuon nilang transparent ngadto sa publiko ang mga makolekta nga salapi gikan sa EUF, ipahibawo sa katawhan kun pila kini ug asa miadto ang maong kantidad.
"We will be as transparent as we can. Mag-monitor ta, atong sayron og asa na ang kwarta, unsa ang mga gigamitan niini," dugang sa opisyal.
Kahinumduman nga unom ka resorts sa Igacos nga gilangkuban sa Paradise Island, Punta del Sol, maxima, isla Reta, Bali-bali ug Maan Garden ang mibabag sa pagpatuman sa EUF nga P5.
Apan sa nakalabay nga Pebrero 17, ning kasamtangan tuig napagawas ang desisyon nga gipaboran sa korte ang pagpangolekta og singko pesos nga EUF.
Ang EUF kolektahon gikan sa mga bisita nga mosud sa mga resorts sa isla.
Kini idugang sa naandang ginakolekta nga entrance fee sa matag resort.
Sumala pa nga 60/40 ang pagbahin sa kantidad, diin ang mas dako didto sa siyudad ug ang nahibilin alang sa barangay.
Dugang pa nga ang barangay na mismo ang mobutang og tawo nga maoy mokolekta sa EUF gikan sa mga bisita sa matag resorts sa lugar.
"Di na lang nato huna-hunaon ang amount, let’s just think this is our contribution to Mother Earth. We collect and we will give back ano man yung nakuha natin.”
Minimal lang naman yung contribution na we are asking," sumala sa Igacos city administrator. (Rhona Goc-ong)