ANG habal-habal o ang pribadong motorsiklo nahimo nang tipik ug kabahin sa inadlaw nga kinabuhi sa atong mga kaigsuonan tungod kay mao man kini ang labing sayon nga paagi sa transportasyon ilabi na sa mga lagyo ug hilit nga lugar. Mga hamtong ug mga bata mosakay sa habal-habal ug mga motorsiklo padung sa ilang mga destinasyon.
Apan gipirmahan ni Presidente Noynoy Aquino niadtong Hulyo 21 ang Republic Act 10666, ang Children’s Safety on Motorcycles Act of 2015 nga nagdili sa mga bata pagsakay og motorsiklo pagseguro sa ilang kaluwasan.
Ang RA 10666 nagdili sa mga bata sa pagsakay o pag-angkas sa motorsiklo nga duha ray ligid nga moagi sa mga karsada nga daghang mga sakyanan nga mangagi ug dunay speed limit nga sobra sa 60 kilometros matag oras.
Ubos sa maong balaud, gitugtan ang pagpasakay sa bata kon dunay helmet ug ang iyang mga tiil makatugkad sa naandang tungtunganan sa mga tiil ug makagakos sa nagmaneho sa motorsiklo.
Ang mga makalapas multahan og P3,000 sa unang paglapas; P5,000 sa ikaduha ug P10,000 sa ikatulo. Sa ikaupat nga paglapas, automatic nga ma-revoke ang lisensya sa pagmaneho.
Nindot kining maong balaod kay alang man kini sa kaluwasan sa atong kabataan. Pero usahay makaingon kita nga dunay probisyon niini nga makapahimuot. Sama niining giingon nga kinahanglan nga ang bata nga pasahero nga nag-angkas sa motor makagakos sa nagmaneho sa motorsiklo. Unsa may mahitabo kon dakog tiyan ang nagmaneho sa motorsiklo? Kinahanglan una siya nga mag-diet?
Ang maong balaod wa maghisgot kon pilay edad sa bata nga pasakyon og motor. Ang kinahanglan lang nga ang iyang tiil makaabot o makatigkad sa naandan nga tungtunganan. Alaot kadtong mga kaliwat og pilipog ug mga potot kansang mga tiil di makaabot sa tungtunganan.
Apan sumala sa taho sa Sun.Star Superbalita, dunay nisupak sa maong balaod. Si Aquiles Gesim, technician sa dySS RGMA Super Radyo Cebu, supak sa bag-ong balaud tungod kay ang motorsiklo maoy iyang gigamit matag adlaw sa pagkuha ug paghatod sa iyang anak nga nag-eskwela sa Lahug Elementary School gikan sa ilang balay luyo sa GMA Complex sa Barangay Apas, agi sa bukirang bahin sa Barangay Busay ning syudad sa Sugbo.
“Unfair kaayo na namo. Unsaon naman lang paghatod namo sa among mga anak kadtong layo ang gipuy-an labi na sa uban nga sudlunon kaayo unya bukid unya way mosud nga jeep. Samot nga di makaabot sa klase ang mga anak,” padayag ni Gesim sa Sun.Star Superbalita. Matod niya mas maayo di una ipatuman ang bag-ong balaud ug konsultahon una daan ang mga nanag-iya og motorsiklo bahin niini.
Ang iyang sentimento susama usab kang Feliciano “Jang” Quimada, miyembro sa Motorcycle Rights Organization of Cebu, tungod kay ang motorsiklo ang paagi sa transportasyon sa ilang pamilya ug kanunay sila naggamit niini ilabi na kon moduaw siya sa iyang inahan.
“Ngano ibawal man nila ang mga bata sa pagpasakay og motor? Ngano, way madisgrasya nga bata sa mga sakyanan, di ba naa man gihapon? Ang disgrasya di jud na malikayan bisan og nag-amping pa ka. Nag-amping kag maayo pero ubang drivers, wa,” pahayag ni Quimada.
(Ang atong paghisgut-hisgot mahitungod sa balaud madungog na matag karon ug unya sa mga tampo nga dunay punto legal ngadto sa tulomanon nga “Alang Kanimo Kapuso” nga gisibya gikan sa ala-una ngadto sa alas dos sa hapon sa sibyaan DYSS Superadyo sa RGMA network.)